Aanleiding voor de motie zijn discussies over de toekomstige inrichting van het Stationsplein, de agenda van de Metropool Regio Amsterdam en de Zuid Kennemeragenda. In al deze plannen staat een systeemsprong van het openbaar vervoer centraal. Er zijn grote investeringen nodig om de groei van het openbaar vervoer op te vangen en de mobiliteit in de regio te verduurzamen door lopen, fietsen en OV aantrekkelijker te maken. Op het stationsplein is immers geen plek meer voor grote groei van het busverkeer.

De beste oplossing is volgens het onlangs vastgestelde Regionale Toekomstbeeld Noord-Holland / Flevoland voor 2040 een hoogwaardige OV verbinding langs de A9, bij voorkeur als lightrail. Hierdoor ontstaat weer ruimte voor de groeiende vervoervraag en worden bovendien de reistijden in de regio korter. Dit project kost echter meer dan 1 miljard euro.

Een project van zo’n grote omvang is alleen mogelijk als het Rijk meebetaalt. Het project moet echter concurreren met een groot aantal andere projecten. Want in veel regio’s zit het openbaar vervoer aan zijn capaciteitsgrenzen. Zo hebben ook gemeenten als Utrecht, Den Haag en Rotterdam plannen voor nieuwe lightrailverbindingen en wil Amsterdam het metronetwerk uitbreiden richting Schiphol, Almere, Zaanstad en Purmerend. NS en ProRail hebben aangegeven dat ook op het spoor veel knelpunten zijn die miljarden euro’s kosten. En in Noord-Nederland zijn er plannen voor nieuwe spoorlijnen tussen Lelystad en Groningen en tussen Emmen en Veendam.

Het kabinet komt mogelijk binnenkort met een groot investeringsfonds. Veel regio’s proberen daarom hun projecten naar voren te schuiven. ChristenUnie Haarlem vindt daarom dat er geen tijd te verliezen is. Het plan voor de lightrail moet snel worden uitgewerkt. Ook moet er een brede coalitie worden gevormd met partijen uit de regio om te komen tot een succesvolle lobby.

MOTIE Lobbyen voor A9 Lightrail

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 19 december 2019,

In beraadslaging over Conceptagenda Metropoolregio Amsterdam, de startnotitie integrale visie Stationsplein en de Zuid-Kennemer Agenda,

Constaterende dat:

• De Zuid-Kennemeragenda een betere OV-verbinding tussen Zuid-Kennemerland en Schiphol/Amsterdam Zuid/ Hoofddorp als prioriteit benoemd (blz. 25 en 27);
• In het regionale toekomstbeeld OV Noord-Holland en Flevoland inmiddels erkend is dat op deze verbinding een schaalsprong noodzakelijk is en daarom in het voorkeursnetwerk een OV tunnel (bus of tram) in Haarlem is opgenomen en een lightrail verbinding langs de A9, maar dat hiervoor blijkens dit rapport nog vervolgonderzoek nodig is (zie bijlage bij deze motie);[1]
• In de MRA-agenda onder opdracht 3 “Vaart maken met het metropolitaan mobiliteitssysteem” afgesproken is dat er een gezamenlijke strategie komt voor een schaalsprong in het mobiliteitssysteem (blz. 24) waarbij wordt verwezen naar het OV Toekomstbeeld;

Overwegende dat:

• Een lightrail langs de A9 gezien de investering van meer dan 1 miljard euro alleen gerealiseerd kan worden indien het Rijk hier financieel aan bijdraagt;
• Indien het kabinet besluit de Noord/Zuid metrolijn te verlengen naar Hoofddorp reizigers vanuit Haarlem die gebruik maken van de A9 lightrail bij Schiphol Noord snel kunnen overstappen op de metro;
• Komend jaar bij het Rijk wordt gesproken over de vorming van een investeringsfonds voor mogelijk miljardeninvesteringen in mobiliteit;
• De kans reëel is dat bij de kabinetsformatie in 2021 besluiten worden genomen over enkele grote OV-projecten waarbij Haarlem zal moeten concurreren met enkele andere grote projecten in het land;
• Daarom de komende 1,5 jaar krachtige lobby nodig is om dit project ook in politiek Den Haag hoog op de agenda te krijgen

Verzoekt het college:

• Zich in te zetten dat het benodigde vervolgonderzoek naar de lightrailverbinding langs de A9 zo spoedig mogelijk in 2020 wordt afgerond;
• Op basis hiervan een lobby document te maken wat kernachtig weergeeft wat het belang en de toegevoegde waarde is van deze verbinding o.a. door in te gaan op de bijdrage aan verduurzaming van de modal split, filereductie op de A9, leefbaarheid binnen Haarlem en reistijdwinst tussen Haarlem en Schiphol/Amstelveen/Amsterdam Zuid;
• Te werken aan een brede coalitie die realisatie van een lightrailverbinding langs de A9 gaat bepleiten naar het voorbeeld van recente succesvolle lobby trajecten in andere regio’s;

En gaat over tot de orde van de dag.

Frank Visser, ChristenUnie

Frits Garretsen, SP

Moussa Aynan, Jouw Haarlem

Gertjan Hulster, Actiepartij

[1] https://vervoerregio.nl/document/10024648-72fb-4df7-a4a6-b9f92712fb0c blz, 36. Zie bijlage bij deze motie

Bijlage: Regionaal OV toekomstbeeld 2040 over lightrail A9

Bron: https://vervoerregio.nl/document/10024648-72fb-4df7-a4a6-b9f92712fb0c. De tekst hieronder komt van blz. 36. De kaart staat op blz. 37. De lichtgroene lijn op de kaart is de lightrail A9

“Op de verbinding Haarlem-Hoofddorp-Schiphol-Amsterdam Zuid is een schaalsprong noodzakelijk. Daartoe is in het voorkeursnetwerk een nieuwe OV-tunnel opgenomen tussen Haarlem station en het Spaarne. Hiermee wordt de binnenstad van Haarlem ontlast waarmee de capaciteits- en veiligheidsknelpunten worden opgelost. Gekoppeld aan een nieuwe hoogwaardige OV-verbinding tussen Haarlem en Schiphol-Noord langs de A9, wordt hiermee de OV-kwaliteit op de relatie Haarlem-Schiphol/ Amsterdam Zuid aanmerkelijk verbeterd. De OV-tunnel kan gebruikt worden door HOV-bus en/of lightrail. Voor de relatie met Schiphol (Plaza en Noord) is zowel HOV-bus als lightrail onderzocht. Een lightrailverbinding scoort voor de bereikbaarheid het beste, maar is kostbaar en wellicht dubbel met andere bouwstenen. Vervolgonderzoek naar mogelijke optimalisatie van type modaliteit (lightrail of tram/bus of bussystemen die gebruik maken van het hoofdwegennet) en mogelijk eindpunt is wenselijk. Ook (Ambitie 2030) de verbindingen vanuit de noordelijke IJmond naar Haarlem/Schiphol en tussen IJmuiden en Sloterdijk worden verbeterd. Tevens wordt voorgesteld de huidige bussen tussen Heemstede en Zandvoort te verbeteren (2030). Voor dit totale BTM-netwerk is een investering van ca. €1,9 miljard (waarvan €160 mln in 2030 en €1,7 miljard in 2040 voor de lightrailverbinding inclusief tram/ bustunnel Haarlem) noodzakelijk.”