De ChristenUnie heeft in debat hierover zorgen geuit of verandering in de zorgbehoefte wel goed gesignaleerd zal worden. Frank Visser: “Wij willen dat de gemeente steeksproefsgewijs monitort of zorgverleners voldoende zorg leveren. Klanttevredenheidsonderzoeken zijn onvoldoende want hulpbehoevenden kunnen uit bescheidenheid, verlegenheid of trots aangeven dat de zorg voldoende is, terwijl ze wel meer zorg nodig hebben”. Het college zegde toe de ontwikkelingen in de praktijk met name in de eerste periode in de gaten te houden. Ook wilde de wethouder zelf zo nu en dan in gesprek gaan met een cliënt. Maar de collegepartijen wilden de motie van de ChristenUnie voor structurele steekproeven niet steunen. De motie, die werd gesteund door de volledige oppositie, werd verworpen.

Lees hieronder de debatbijdrage.

Uitwerking lichtste vorm huishoudelijke hulp

Voorzitter, hoe bieden we met minder budget toch de huishoudelijke hulp die mensen nodig hebben? Is het onderscheid tussen zwaardere schoonmaakwerkzaamheden en overige hulp altijd nauwkeurig te maken? De ChristenUnie kan gezien de bezuinigingen instemmen met de keuze om veel meer te kijken wat een cliënt zelf kan oplossen met en met hulp van zijn omgeving en per cliënt maatwerk te leveren. De proef die is gedaan met deze nieuwe werkwijze biedt perspectief maar laat ook zien dat er grenzen zijn aan wat buren, familie en vrienden kunnen opvangen. We moeten ook voorkomen dat we straks een minutenregistratie krijgen zoals in verpleeghuizen wel eens aan de orde is. Huishoudelijke hulp moet niet alleen gaan om productie draaien, dat het haast stofzuigrobots worden. Als er uiteindelijk meer geld nodig is voor de noodzakelijke hulp dan moeten we elders meer bezuinigen, bijvoorbeeld op cultuur. Verder betreurt de ChristenUnie dat we vanavond alleen over de lichtste categorie huishoudelijke hulp spreken. Wij hadden liever eerst het totaalplaatje van de bezuinigingen op de huishoudelijke hulp gehad.

In het voorstel gaan de zorgverleners de keukentafelgesprekken doen en de exacte inzet vaststellen. Dit bespaart de gemeente geld. Sommigen zeggen dat dan de slager zijn eigen vlees keurt. Voorzitter, een goede slager keurt zijn eigen vlees omdat hij kwaliteit wil leveren. Ik heb daarom van harte de motie van de SP meegetekend dat deze gesprekken door een voldoende geschoolde medewerker moeten gebeuren. Maar ook goede slagers kunnen fouten maken. De ChristenUnie heeft zorgen wat er in dit soort situaties gebeurt. De gemeente moet wat betreft mijn fractie niet alleen monitoren of de oorspronkelijke afspraken tussen cliënt en zorgverlener worden uitgevoerd maar ook steekproefsgewijs monitoren of de zorg wordt aangepast als de omstandigheden van de cliënt zijn gewijzigd. En waar kan de cliënt terecht met klachten? De ChristenUnie wil een duidelijke regeling voor de monitoring en het melden van klachten en ik dien daarom hierover een motie in namens de complete oppositie.

Dan het personeel. Er ligt een motie van de SP en de ChristenUnie voor een inspanningsverplichting om het huidige personeel voorrang te geven bij de nieuwe zorgverlener en een motie van Trots om het personeel gegarandeerd over te nemen en pas daarna eventuele boventalligen aan te wijzen. De motie van Trots vind ik sympathiek maar ook lastig. Hij sluit aan bij de landelijke Wet Overgang van Onderneming en mogelijk worden we straks dus verplicht deze motie uit te voeren. Maar wat als dan inmiddels ontslag is aangezegd? En stel alle medewerkers gaan wel over naar de nieuwe aanbieder: worden de betrokken medewerkers hier echt beter van? Dan komen boventalligen pas in de loop van 2015 in de WW en kunnen ze dus pas later gebruik maken van de begeleiding van werk naar werk vanuit het landelijk sociaal fonds. Het is dus keuze tussen eerder duidelijkheid en begeleiding maar ook eerder WW of later duidelijkheid en later begeleiding, maar dan ook later WW. Ik ben benieuwd naar de visie van het college hierop en van de indieners van de motie.

Motie Monitoring en klachtenregeling adequate hulp in het huishouden

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 12 juni 2014,

in beraadslaging over de uitwerking lichtste vorm van hulp bij het huishouden,

Constaterende dat

• Vanaf 1 januari 2015 voor de lichte huishoudelijke hulp wordt overgegaan op het systeem van de resultaat gerichte aanpak waarbij de aanbieder verantwoordelijk is voor het afstemmen van de benodigde professionele inzet met de cliënt en hiervoor met de cliënt tijdens een planningsgesprek (“keukentafelgesprek”) een contract opstelt en zo nodig tijdens het zorgtraject deze inzet bijstelt op de behoefte;
• De keuze om het planningsgesprek uit te laten voeren door de zorgverlener de gemeente kosten bespaard;
• In het planningsgesprek nadrukkelijk wordt gekeken wat de cliënt zelf nog kan en wat kan worden opgevangen door mensen uit het eigen persoonlijke netwerk;
• De participatieraad heeft geadviseerd dat weliswaar vertrouwen mag worden gegeven aan professionele zorgpartners maar dat het wel wenselijk is dat een vorm van controle wordt ingebouwd bij het vaststellen van de omvang van de hulp;

Overwegende dat

• In het planningsgesprek uitgesproken goede voornemens en beloftes van inzet uit het persoonlijke netwerk uiteindelijk niet altijd waargemaakt worden en de zorginzet hierop zal moeten worden aangepast;
• Een belangrijk zorgpunt is dat mensen met een groeiende zorgvraag die feitelijk de regie over hun huishouden verloren zijn lange tijd goed de schijn kunnen ophouden en dus het klanttevredenheidsonderzoek in sommige gevallen onvoldoende signaleringswaarde heeft
• De gemeente daarom niet alleen de uitvoering van de met de cliënten afgesproken contracten moet monitoren maar ook de inzet bij gewijzigde omstandigheden;
• Het college heeft toegezegd dat er een heronderzoek door de afdeling WMO volgt als er signalen van bijvoorbeeld de huisarts binnen komen dat de lichtste vorm van de hulp niet meer passend is
• Het onduidelijk is wat de procedure is als de lichtste vorm van de hulp nog wel passend is maar de inzet van de zorgverlener niet meer;
• De drempel om te klagen voor cliënten hoog is en dat deze kan worden verlaagd door een eenduidige procedure bij alle zorgverleners

Verzoekt het college in overleg met de zorgaanbieders:

-          een protocol op te stellen over een (steeksproefsgewijze) monitoring door de gemeente of de geboden inzet bij hulp in het huishouden voldoet aan de afgesproken criteria en of de zorgverlener adequaat reageert op een groeiende zorgvraag als gevolg van gewijzigde omstandigheden bij de cliënt of in de inzet van zijn omgeving;

-          te zorgen voor een eenvoudige procedure die cliënten of hun omgeving kunnen voeren als zij van mening zijn dat de geboden inzet niet meer voldoet aan de criteria van de gemeente waarbij allereerst de zorgverlener zelf op de klacht dient te reageren maar er ook een procedure is om in bezwaar te gaan bij de gemeente

en gaat over tot de orde van de dag.

ChristenUnie             SP                          Trots Haarlem                  VVD              

Frank Visser             Frits Garretsen         Sander van den Raadt      Anne Sterenberg

Actiepartij                  OPHaarlem

Sjaak Vrugt               Frans Smit

2e termijn

Voorzitter, ik dank de wethouder voor zijn oplettendheid. Ik wil best het woord protocol schrappen in de motie, dat is inderdaad overbodige bureaucratie. Ook het verzoek om een klachtenregeling schrap ik bij deze, laten we het eerste jaar bekijken of de huidige klachtenregelingen voldoen en over een jaar toetsen of deze voldoende laagdrempelig zijn.

Maar voorzitter, ik had het niet verwacht maar ik werd toch boos van de reactie van de wethouder. Ik hoorde de wethouder alleen maar praten over mondigheid. Cliënten kunnen volgens de wethouder wel voor zichzelf opkomen. Er is echter ook zoiets als trots… En mensen die meer zorg nodig hebben dan ze krijgen kunnen eerst in een ontkenningsfase zitten. En als er dan geen huisarts of andere zorgverlener is die dit signaleert krijgt die cliënt niet de zorg die hij of zij nodig heeft. Alleen toetsen op het afgesloten contract is dus onvoldoende…

En toen werd ik toch nog blij, want de wethouder leek dit te erkennen en wilde zelf ook wel steekproeven houden. Maar dat bleek hij vervolgens zelf te willen doen. Voorzitter, prima als de wethouder met cliënten spreekt maar dat is niet een toets door een zorgprofessional. Er ligt een advies van participatieraad over de noodzaak van een controlesysteem, en daar stapt de wethouder overheen. Ik handhaaf daarom mijn motie met de genoemde aanpassingen.