NS kondigde begin dit jaar aan de sneltrein Haarlem-Uitgeest-Alkmaar te willen vervangen door een stoptrein. In de daluren zouden bovendien nog maar 2 in plaats van 4 treinen per uur gaan rijden tussen Haarlem en Uitgeest. “Vanuit veel politieke partijen in de regio zijn de afgelopen maanden bezwaren geuit tegen de plannen van NS en acties van reizigersorganisaties gesteund. Inmiddels heeft NS de plannen gelukkig met één jaar uitgesteld. De plannen zijn echter nog niet van tafel en worden mogelijk eind 2015 alsnog doorgevoerd. Het is daarom wat ons betreft nu tijd voor een gezamenlijke actie”, aldus Frank Visser, gemeenteraadslid voor de ChristenUnie in Haarlem.

ChristenUnie en CDA zien kansen om de dienstregeling juist uit te breiden nu het aantal inwoners in dit deel van de Randstad groeit. “Recent heeft een provinciale Taskforce ook een rapport uitgebracht dat wijst op de kansen voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling en vervoersgroei rond de Kennemerlijn. Ik wil weten wat de provincie nu concreet gaat doen”, aldus Rob Toman, gemeenteraadslid voor het CDA in Beverwijk.

De partijen wijzen er op dat het uitkleden van de spoordienstregeling op een heel slecht moment komt. “De Velsertunnel gaat in 2016 in verband met groot onderhoud 9 maanden dicht. Voor de auto ligt er een uitgewerkt bereikbaarheidsplan met o.a. calamiteitenbogen en aangepaste bewegwijzering. Maar er is nog geen plan voor het openbaar vervoer”, aldus Leen de Winter, gemeenteraadslid voor de ChristenUnie in Velsen. Kees Romeijnders van CDA Heemskerk: “NS zou volgens ons juist gedurende deze onderhoudsperiode door een aantrekkelijke dienstregeling en bijbehorende arrangementen reizigers de trein in kunnen lokken in de hoop dat het aantal reizigers hierna structureel op een hoger niveau blijft. Hierdoor zouden ook de verwachte knelpunten op de weg gedurende de sluiting van de Velsertunnel kunnen worden beperkt.”

Het voorstel voor de raadsinformatiemarkt wordt de komende week ingediend bij alle gemeenteraden. De bedoeling is de raadsinformatiemarkt nog dit najaar te organiseren.

Voorstel Raadsinformatiemarkt Kennemerlijn

ChristenUnie Haarlem/Velsen/Alkmaar

CDA Haarlem/Velsen/Beverwijk/Heemskerk/Uitgeest/Castricum/Heiloo

Inleiding

ChristenUnie en CDA fracties in Haarlem, Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest, Castricum, Heiloo en Alkmaar stellen de gemeenteraden in de regio voor eind september / begin oktober 2014 een gezamenlijke raadsinformatiemarkt te houden over de toekomst van de Kennemerlijn (Haarlem-Uitgeest) vanwege de plannen van NS om de dienstregeling op deze spoorverbinding te versoberen.

Vanuit diverse gemeenteraadsfracties in de regio zijn de afgelopen maanden bezwaren geuit tegen de plannen van NS en acties van reizigers gesteund. Inmiddels heeft NS de plannen met 1 jaar uitgesteld, maar ze zijn nog niet van tafel en worden mogelijk alsnog eind 2015 doorgevoerd. Het is daarom wat ons betreft nu tijd voor een gezamenlijke actie.

Wij zien kansen om de dienstregeling juist uit te breiden nu het aantal inwoners in dit deel van de Randstad groeit. Recent heeft een provinciale Tasforce ook een rapport uitgebracht dat wijst op de kansen voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling en vervoersgroei rond de Kennemerlijn.

Bovendien gaat de Velsertunnel in 2016 in verband met groot onderhoud 9 maanden dicht. Wij constateren dat er voor de auto een uitgewerkt bereikbaarheidsplan ligt met o.a. calamiteitenbogen en aangepaste bewegwijzering maar dat er nog geen plan voor het openbaar vervoer ligt. NS zou volgens ons juist gedurende deze onderhoudsperiode door een aantrekkelijke dienstregeling en bijbehorende arrangementen reizigers de trein in kunnen lokken in de hoop dat het aantal reizigers hierna structureel op een hoger niveau blijft. Hierdoor zouden ook de verwachte knelpunten op de weg gedurende de sluiting van de Velsertunnel kunnen worden beperkt.

Doel

De voorgestelde raadsinformatiemarkt heeft een informatief karakter. Doel is:

-          informatie krijgen van NS en andere belanghebbenden en betrokkenen (Connexxion, reizigersorganisaties, ProRail, ministerie van Infrastructuur en Milieu, Provincie) over achtergronden en gevolgen van de plannen.

-          mogelijkheden inventariseren van alternatieve oplossingen en nieuwe kansen voor de Kennemerlijn

-          door de gezamenlijke aanpak van de gemeenteraden en de daarbij behorende publiciteit maximale druk uitoefenen op NS om de plannen aan te passen.

Beoogd resultaat

Wij willen de resultaten van de gesprekken tijdens de raadsinformatiemarkt vastleggen in een gezamenlijke motie die wij na de informatiemarkt willen indienen in alle gemeenteraden met als doel dit statement door te sturen naar de staatssecretaris en de Tweede Kamer.

Waarom op korte termijn deze raadsinformatiemarkt?

Wij zouden deze bijeenkomst graag dit najaar houden zodat:

-          er voor NS voldoende tijd is om de plannen aan te passen voor de dienstregeling 2016 en rekening te houden met de plannen voor de Velsertunnel

-          de uitkomsten van de bijeenkomst meegenomen kunnen worden in een lobby naar de staatssecretaris met het verzoek nadere eisen te stellen t.a.v. de Kennemerlijn in de nieuwe hoofdrailnetconcessie 2015-2025. Deze concessie wordt dit najaar door de Tweede Kamer vastgesteld en daarom is haast geboden. Momenteel regelt deze concessie namelijk alleen een basisfrequentie van 2x per uur en kan NS dus naar eigen inzicht de frequentie verlagen.

Achtergrond

NS is van plan de dienstregeling op de Kennemerlijn (Haarlem-Uitgeest) te versoberen. Hierbij worden de sneltreinen vervangen door sprinters en rijdt er in de daluren nog maar 2 in plaats van 4 treinen per uur.

Het Landelijk Overleg Consumenten Openbaar Vervoer (LOCOV) waarin reizigersorganisaties zijn vertegenwoordigd heeft in een brief van 18 maart 2014 negatief geadviseerd over dit plan. De enige verbetering is de kwartierdienst in de spits voor de stations tussen Beverwijk en Haarlem. Het LOCOV wijst er echter op dat hier de volgende nadelen tegenover staan:

-          De nu al volle treinen in de spits. Het is niet aangenaam als een volle trein waarin veel reizigers staan nog zeer vaak moet stoppen.

-          De langere reistijd van de sprinter ten opzichte van de sneltrein

-          Het vervangen van dubbeldekkers door enkeldeks sprintermaterieel waarbij circa 1/3 van de zitplaatsen wordt vervangen door minder comfortabele klapzitjes

-          Verlies van de directe verbinding met Amsterdam buiten de spitsuren terwijl de trein waarop moet worden overgestapt ook buiten de spits al vaak druk bezet is

-          De stations Uitgeest, Beverwijk, Haarlem, Haarlem Spaarnwoude en Halfweg-Zwanenburg gaan buiten de spits terug van kwartierdienst naar halfuurdienst

-          In de avonduren slechte aansluitingen. Dit komt door het tegelijkertijd schrappen van 2 van de 4 intercities Amsterdam-Haarlem-Leiden met als gevolg een onregelmatige spreiding over het uur van de nog wel rijdende treinen Amsterdam-Haarlem. Hierdoor verslechteren ook de busaansluitingen aanzienlijk.

Opzet raadsinformatiemarkt

Wij denken aan een bijeenkomst op maandag of dinsdagavond op  één van de gemeentehuizen. We willen informeren of NS wellicht de stationsrestauratie van Haarlem beschikbaar wil stellen.

Programma:

-          Presentaties door NS, ROVER, Connexxion over aanleiding, gevolgen en alternatieven van nieuwe dienstregeling 2016

-          Presentatie Tasforce Ruimte n.a.v. rapport “Zuid-Kennemerland en IJmond Toekomst bereikbaarheid en stations in een aantrekkelijke regio” [1]

-          Presentatie Gedeputeerde Staten over concrete plannen voor een impuls voor de Kennemerlijn

-          Vragenronde raadsleden

-          Gesprek raadsleden over mogelijke gezamenlijke acties

Wij hopen dat de griffie van de gemeente Haarlem, Velsen of Beverwijk kan faciliteren in het uitnodigen van verschillende gemeenteraden en de organisatie tijdens de avond.

Deelnemers

Wij stellen voor alle gemeenteraden uit de regio die belangen hebben bij de dienstregeling van de Kennemerlijn alsmede de provinciale staten voor deze gezamenlijke raadsinformatiemarkt uit te nodigen.

Het gaat dan om de gemeenteraden uit de volgende gemeenten: Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlem, Bloemendaal, Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest, Castricum, Heilo en Alkmaar.

Daarnaast willen wij NS, Connexxion, ROVER, de provincie  en de provinciale Taskforce Ruimte uitnodigen een presentatie te geven. Tenslotte zullen ProRail en afgevaardigden van het ministerie van Infrastructuur & Milieu worden uitgenodigd de bijeenkomst bij te wonen.

Vragen

Wij vermoeden dat er bij de verschillende raadsfracties veel vragen leven. Wij zouden ter voorbereiding van de raadsinformatiemarkt in ieder geval de volgende specifieke vragen willen meegeven.

Voor NS:

1. NS voert voor de wijziging de lage aantallen reizigers in de daluren aan. Er zou zelfs sprake zijn van een forse daling van het aantal reizigers. Cijfers zijn echter niet bekend gemaakt en volgens het LOCOV is er in ieder geval geen slechte bezettingsgraad tussen Haarlem en Amsterdam. Kan de NS haar voorstellen met cijfers onderbouwen?
2. In andere delen van Nederland is steeds meer een kwartiersdienst de norm. Zo gaat de Valleilijn Barneveld-Ede van 2 naar 4 per uur. Hoe rechtvaardigt NS midden in de Randstad een frequentie van slechts 2x per uur? Hoe scoort de Kennemerlijn bijvoorbeeld in vergelijking met andere spoorlijnen met een halfuursdienst en met andere spoorlijnen met een kwartiersdienst qua reizigersaantallen per treinkilometer?
3. LOCOV pleit voor een offensieve benadering gericht op reizigersgroei. Waarom komt NS niet met plannen hiervoor? Welke ideeën heeft NS hierover en wat kunnen gemeenten, de streekvervoerder en provincie hieraan bijdragen?
4. Welke mogelijkheden ziet NS voor reistijdverbeteringen op de Kennemerlijn door bijvoorbeeld:
   a. Betere aansluitingen in Uitgeest op de Zaanlijn en in Haarlem op de IC naar Den Haag
   b. Verhoging van de baanvaksnelheid
   c. Aanpassing van de vertrekprocedures zodat sprinters korter kunnen halteren (vergelijkbaar met metro’s)
   d. Samenvoeging van de stations Driehuis en Santpoort-Noord bij de nieuwe tunnel voor R-net inclusief een overstap op R-net?
5. Welke mogelijkheden ziet de NS in plaats van het snijden van het aanbod om meer efficiëntie te bereiken? Zijn bijvoorbeeld mogelijkheden van een slimmere inzet van materieelcapaciteit onderzocht of het vervangen van conducteurs door mobiele controleteams?
6. Welke mogelijkheden ziet NS om meer reizigers naar de Kennemerlijn te lokken en wat kunnen gemeenten en provincie hierin betekenen? Welke verbeteringen zijn volgens NS nog mogelijk/noodzakelijk aan stationsgebouwen, aansluitend openbaar vervoer, inrichting stationsgebieden, parkeervoorzieningen, fietsenstallingen, etc.
7. Welke mogelijkheden ziet NS voor het uitbreiden van het treinaanbod in de spits (bijvoorbeeld 4 sprinters basis + in de spits 2 sneltreinen die ook weer doorrijden naar Den Haag zoals vroeger). Hoeveel extra reizigers zijn hiervoor nodig?
8. Is NS bereid een pilot van een jaar te doen met extra treinen per december 2015 zodat er extra vervoer is tijdens de sluiting van de Velsertunnel?
9. Komt NS met speciale arrangementen rond de sluiting van de Velsertunnel om meer reizigers te verleiden de trein te nemen en wellicht ook na de heropening van de tunnel de trein te blijven gebruiken?
10. Hoeveel extra reizigers verwacht NS als gevolg van het opheffen van de draagvleugelbootdienst IJmuiden-Amsterdam en als gevolg van de sluiting van de Velsertunnel en hoe passen deze reizigers in de spits in de nu al overvolle treinen?

Voor de provincie

1. Welke acties onderneemt de provincie richting NS en het ministerie, bijvoorbeeld  in het komende najaarsoverleg over het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport en in lobby over de hoofdrailnetconcessie die dit najaar definitief wordt vastgesteld in de Tweede Kamer
2. Welke ruimtelijke aanpassingen is de provincie bereid te doen in samenwerking met de gemeente om het vervoer via de Kennemerlijn aantrekkelijker te maken en meer reizigers te trekken?
3. Wat is bijvoorbeeld de stand van zaken van een betere ontsluiting aan de Haarlemse zijde van station Bloemendaal?
4. Ziet de provincie mogelijkheden om station Beverwijk ook een oostelijke ingang te geven met een goede langzaamverkeer verbinding richting de Bazaar en eventuele ruimtelijke ontwikkelingen rond het station?
5. Welke acties zijn er volgens de provincie nog nodig en gaan er nog worden genomen voor verbetering van de ketenmobiliteit (extra fietsenstallingen en parkeerplaatsen bij stations)?