Schaduwraadsleden kunnen in commissievergaderingen gemeenteraadsleden vervangen. Raadslid Frank Visser: "Zo kunnen we het werk over meerdere personen verdelen. Dit is voor eenpersoonsfracties noodzakelijk omdat er altijd tegelijkertijd twee commissies vergaderen en soms zijn er zelfs nog meer bijeenkomsten tegelijkertijd. Ik kan nu eenmaal niet op twee plaatsen tegelijk zijn." Schaduwraadsleden kunnen alleen actief zijn in commissies. In de gemeenteraad zelf is vervanging niet mogelijk.

De ChristenUnie-fractie deed het voorstel omdat het in andere gemeenten heel gebruikelijk is dat er meer schaduwraadsleden actief zijn. Bovendien wordt het aantal taken van de gemeente in 2015 fors uitgebreid. Visser: "De ChristenUnie-fractie is heel blij met dit resultaat na een aantal maanden lobby bij de andere fracties. Nu kunnen we Haarlemmers beter vertegenwoordigen".

Het voorstel heeft overigens geen invloed op de spreektijden, de stemverhoudingen of de financiele bijdrage die fracties krijgen voor het gemeenteraadswerk. Visser: "Het is logisch dat kleine fracties minder spreektijd hebben en minder geld krijgen."

Momenteel zijn Teus Vreugdenhil en Frank Abspoel schaduwraadslid voor de ChristenUnie in Haarlem. Binnenkort maakt de ChristenUnie bekend wie het derde schaduwraadslid wordt. Lees hieronder het aangenomen initiatiefvoorstel.

Initiatiefvoorstel Wijziging Algemene commissieverordening

Haarlem, 12 september 2014

Geachte voorzitter,

Hierbij verzoek ik u bijgaand initiatiefvoorstel te agenderen voor de commissie bestuur en de gemeenteraad. Het betreft een voorstel voor een raadsbesluit om de algemene commissieverordening te wijzigen.

Een eerdere versie van dit voorstel is dit voorjaar besproken in de commissie bestuur. De reacties van enkele fracties gaven toen aanleiding het voorstel terug te nemen voor beraad in onze fractie. Het voorstel hieronder betreft een aangepast voorstel waarin deze reacties zijn verwerkt. Zo is de toelichting aangevuld met een passage over de vergaderorde en heeft het voorstel nu alleen nog betrekking op éénpersoonsfracties.

Ik hoop dat met deze aanpassingen dit voorstel kan rekenen op voldoende draagvlak en dat het spoedig kan worden geagendeerd in de commissie Bestuur en vervolgens in de gemeenteraad.

Met vriendelijke groet,

Frank Visser
Fractievoorzitter ChristenUnie Haarlem

Toelichting
Momenteel is in artikel 5 van de Algemene Commissieverordening geregeld dat er per fractie maximaal twee schaduwraadsleden mogen worden benoemd. Afgesplitste éénpersoonsfracties mogen één schaduwraadslid benoemen.

Voorgesteld wordt dit te verhogen naar maximaal drie schaduwraadsleden per fractie voor éénpersoonsfracties. Voor afgesplitste éénpersoonsfracties wordt in dit voorstel net als nu uitgegaan van maximaal één schaduwraadslid per lid. Voor tweepersoonsfracties wordt er
niets gewijzigd. Zij mogen net als andere fracties twee schaduwraadsleden benoemen.

Hieronder volgen hiervoor enkele argumenten. Voorgesteld wordt dit voorstel te agenderen voor de commissie bestuur en vervolgens de gemeenteraad.

Argumenten
- Met de decentralisaties wordt de taak van de gemeenteraad verzwaard. Dit betekent voor alle fracties meer werk en met name voor de kleine fracties een zwaardere belasting. Extra schaduwraadsleden kunnen dit werk verlichten.
- Meer schaduwraadsleden betekent ook meer ambassadeurs voor de gemeenteraad in de stad

- Extra schaduwraadsleden hebben geen consequenties voor de begroting aangezien in Haarlem hier geen aparte financiële middelen voor zijn zoals presentiegelden. In Haarlem zijn fracties zelf verantwoordelijk voor het eventueel betalen van een vrijwilligersvergoeding uit het fractiebudget.

- Extra schaduwraadsleden hebben geen gevolgen voor de spreektijden of de stemverhoudingen. Eénpersoonsfracties hebben en houden in elke raadscommissie één stem.

- Andere gemeenten hebben ook meer burgerraadsleden. Enkele voorbeelden:

Bloemendaal max. 3 burgerraadsleden per fractie met één zetel
max. 2 burgerraadsleden per fractie met twee zetels
Delft max. 3 burgerraadsleden per fractie
Den Haag max. 2 burgerraadsleden per fractie in elke commissie
Dordrecht max. 3 burgerraadsleden per fractie met drie of minder zetels
max. 2 burgerraadsleden per fractie met vier of meer zetels
Utrechtse Heuvelrug max. 3 burgerraadsleden per fractie
Hilvarenbeek max. 3 burgerraadsleden per fractie in elke commissie en die
mogen ook vervangen in andere commissies
Zwolle max. 4 burgerraadsleden per fractie

- Haarlem heeft momenteel 4 algemene raadscommissies. Met het voorstel wordt het ook voor éénpersoonsfracties mogelijk om voor elke algemene raadscommissie een afzonderlijk lid te benoemen.

Vergaderorde: aantal woordvoerders
Tijdens de bespreking in de commissie bestuur van een eerdere versie van dit voorstel is gesproken over de vraag wat het benoemen van meerdere schaduwraadsleden betekent voor de woordvoering in commissievergaderingen.

In de huidige verordening worden schaduwraadsleden niet in een specifieke commissie benoemd. Schaduwraadsleden mogen dus in principe in elke commissie het woord voeren. Wel hebben de commissies een vaste samenstelling van 16 raadsleden, waarbij de
eenpersoonsfracties in elke commissie lid zijn.

Artikel 4 lid 2 van de commissieverordening regelt dat ieder commissielid zich door een ander lid van zijn fractie, dan wel door een schaduwraadslid kan laten vervangen. Derhalve mogen ook raadsleden in elke commissie het woord voeren, mits zij, in het geval zij geen lid zijn van de betreffende commissie, een ander lid van deze commissie vervangen.

De huidige verordening regelt niets over het aantal woordvoerders per fractie per agendapunt tijdens vergaderingen. Doorgaans is dit er één, maar bij grotere onderwerpen zijn er regelmatig ook meerdere woordvoerders per fractie. De vraag is daarom gesteld of een éénpersoonsfractie met meerdere woordvoerders kan deelnemen aan een commissievergadering.

Het enige wat de verordening hierover bepaalt is dat schaduwraadsleden plaatsvervangers van een raadslid zijn. Dit impliceert voor éénpersoonsfracties dat tijdens een commissievergadering niet het raadslid + een schaduwraadslid het woord kunnen voeren
over hetzelfde onderwerp.

In de praktijk zal dit voorstel dus betekenen dat het schaduwraadslid niet het woord voert als het raadslid aan een agendapunt of de hele commissievergadering wil deelnemen. Een plaatsvervanger is dan immers niet nodig. Het is wel denkbaar dat het schaduwraadslid een aantal onderwerpen doet in de commissievergadering maar dat het raadslid in dezelfde vergadering zelf tijdens een ander agendapunt optreedt. Fysiek kan dit wat betreft de initiatiefnemer zichtbaar gemaakt worden door degene die niet het woord voert plaats te laten nemen op de publieke tribune. De initiatiefnemer kan zich wel voorstellen dat bij commissievergaderingen in de raadszaal, waar geen ruimteprobleem is, in voorkomende gevallen en uiteraard alleen als de commissie daarmee instemt, degene die niet het woord voert wel kan blijven zitten als slechts een beperkt deel van de vergadering er sprake is van een andere woordvoerder.

Voorstel
Artikel 5 lid 1 b van de Algemene Commissieverordening komt te luiden:

1b. Een raadslid kan ten hoogste één persoon die geen raadslid is als zijn plaatsvervanger
voordragen. Deze mogelijkheid geldt bij meerhoofdige fracties bovendien voor maximaal
twee raadsleden. Fracties bestaande uit één persoon die zelfstandig een zetel hebben
verworven bij de verkiezingen kunnen maximaal drie schaduwraadsleden voordragen.

ChristenUnie
F.C. Visser