Verdringing
Donderdag sprak de gemeenteraad over de nieuwe re-integratieverordening. Deze verordening maakt het mogelijk om mensen werkervaringsplaatsen aan te bieden of aan het werk te zetten met behoud van uitkering. Raadslid Frank Visser: “Het is prima om mensen te stimuleren en te ondersteunen aan de slag te gaan. Voorkomen moet echter worden dat dit een nieuwe methode wordt voor bedrijven om goedkoop aan mensen te komen. Je moet echte banen niet vervangen door werkervaringsplaatsen. Wij hebben daarom moties gesteund die de gemeente oproepen daar bovenop te zitten en bijvoorbeeld bedrijven uit te sluiten die toch aan werkverdringing doen”

Risico’s
Ook sprak de raad over Paswerk, het bedrijf dat in Haarlem de meeste re-integratie werkzaamheden en het zogenaamde beschut werk (de sociale werkvoorziening) uitvoert. Dit bedrijf is eigendom van meerdere gemeenten uit de regio via een zogenaamde gemeenschappelijke regeling. Per 1 januari wordt Paswerk gesplitst. De gemeenschappelijke regeling beperkt zich dan tot het beschut werk. Een aparte BV zal zich gaan bezig houden met re-integratie. Deze BV is voor 90% van Haarlem en voor 10% van Zandvoort. Andere regiogemeenten zijn ook klant maar hebben geen zeggenschap. Veel tijd in het debat ging op aan de financiële risico’s van deze constructie. Visser: “Door deze constructie heeft Haarlem meer invloed en dat kan belangrijk zijn bij een taak als re-integratie. Maar wat als de BV in de problemen komt?”

De raad moest wel instemmen met het voorstel omdat er voor 1 januari geen alternatieven zijn. Visser: “Formeel mogen wij alleen een zienswijze geven. Uiteindelijk beslist het college omdat het een gemeenschappelijke regeling met andere gemeenten is. Splitsing is bovendien onvermijdelijk omdat andere gemeenten dan Haarlem en Zandvoort niet mee wilden doen aan het re-integratiebedrijf. Het is nu te laat om voor een andere constructie dan een BV te kiezen.”

Wel zijn meerdere amendementen aangenomen die het college oproepen om Paswerk strakker aan te sturen en voor de toekomst ook de mogelijkheid van andere constructies open te houden zoals bijvoorbeeld het inkopen van re-integratiediensten. Visser: “Het college had eerder met haar voorstellen moeten komen, inclusief meerdere scenario’s. Nu zat het verstopt in andere stukken, zoals de Kadernota dit voorjaar, maar zonder enige uitwerking. Het college heeft zelf een vertrouwelijk rapport laten maken om Paswerk financieel door te lichten. Er was dus besef van risico’s en het rapport toont aan dat die risico’s ook reëel zijn. Waarom is de raad dan niet eerder hierover geïnformeerd?”

Geheim
Het debat werd overschaduwd door een discussie over de geheime status van dit rapport. Visser: “Wij wilden samen met de rest van de oppositie dit rapport openbaar hebben maar de coalitie wilde dit niet in verband met de bedrijfsvertrouwelijkheid. Het college heeft onvoldoende duidelijk gemaakt wat dit belang dan precies is en waarom dan niet tenminste delen van dit rapport openbaar kunnen worden”

Het college verklaart volgens de ChristenUnie veel te veel zaken geheim. Visser: “Dat moet echt snel veranderen. Je kunt niet zeggen dat je voor een transparante bestuursstijl gaat en tegelijkertijd zoveel geheim verklaren! Gelukkig gaan we binnenkort spreken over de omgang met geheime stukken. Als informatie geheim is belemmert het volksvertegenwoordigers. We kunnen er dan niet openlijk over praten. Het wekt ook onnodig het beeld dat er iets te verbergen is, wat helemaal niet zo is.”

De raad heeft een motie aangenomen over een passage uit het geheime rapport. Visser: “Het lastige is dat ik dus niets meer mag zeggen dan wat in de motie in algemene termen staat. De passage uit het rapport bevat wat betreft de ChristenUnie en andere oppositiefracties echter geen bedrijfsvertrouwelijke gegevens. Het college deed onnodig moeilijk over het openbaar maken hiervan. Volgens mij is het zelfs een wettelijke plicht om het openbaar te maken als er geen sprake is van bedrijfsvertrouwelijke gegevens en een recht van burgers om te weten hoe er met belastinggeld wordt omgegaan. Het ging in dit geval om een belastingadvies van meer dan 150.000 euro. Dat is veel geld, ook als het meer geld oplevert. De raad heeft uitgesproken dat het geen pas heeft op deze wijze geld te verspillen en dat publiek gefinancierde instellingen zoals Paswerk voorzichtiger moet omspringen met publieke middelen.”

Goedkoper indiceren
Tenslotte vroeg de ChristenUnie aandacht voor de hoge kosten van het UWV voor indicaties voor beschut werk. Aanleiding is een motie van ChristenUnie Kamerlid Carola Schouten waarin dit probleem ook aan de orde is gesteld. Momenteel betalen gemeenten € 800 tot € 1.000 voor de verplichte indicatie over beschut werk en het doelgroepenregister. En dat terwijl er rondom de decentralisaties in het sociaal domein ook al veel andere indicaties plaatsvinden. Wat betreft de ChristenUnie kan het beter afstemmen van die indicaties er toe leiden dat lagere kosten voor de indicatie door het UWV. Visser: “Voor sommige mensen zijn bestaande indicaties wellicht al genoeg of kan een eenvoudige indicatie volstaan”. Wethouder Langenacker (PvdA) heeft toegezegd dit te onderzoeken. Visser: “Het is wat betreft de ChristenUnie van belang dat bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het ministerie geluiden binnenkomen dat de kosten voor een indicatie inderdaad te hoog zijn en dat we ook als gemeente bekijken wat we zelf kunnen doen om deze kosten omlaag te brengen.”