Voor 1 juli moeten alle gemeenten bij minister Blok aangeven tot welke woningmarktregio ze willen behoren. Corporaties mogen straks nog maar in één zo’n regio actief zijn. Bezit in andere regio’s moeten ze verkopen aan een andere corporatie of mogen ze alleen nog onderhouden. Nieuwbouw is dan niet mogelijk. Wel is het mogelijk een ontheffing aan te vragen maar dat is niet verplicht en het is ook niet zeker of de minister deze ontheffing zal verlenen.

De gemeenten in Zuid-Kennemerland en IJmond willen graag één regio vormen. Zij kunnen echter niet kiezen voor deze regio omdat corporaties Ymere en De Key hieraan niet willen meewerken. Ze willen niet splitsen, verkopen of een ontheffing aanvragen. Ymere en De Key hebben hun meeste woningen echter in Amsterdam staan. De consequentie zou zijn dat deze corporaties niet meer in Haarlem en Zandvoort zouden kunnen investeren. Dat is voor deze gemeenten onacceptabel omdat Ymere 50% van de sociale huurwoningen in Haarlem bezit en De Key 100% van de sociale huurwoningen in Zandvoort.

Vorige week sprak de commissie ontwikkeling van de Haarlemse gemeenteraad ook over de kwestie. De Haarlemse gemeenteraad wil niet één regio vormen met Amsterdam of zelfs heel Noord-Holland maar lijkt door de houding van Ymere en de Key hier wel toe gedwongen te worden. De ChristenUnie roept de minister op in gesprek te gaan met deze corporaties zodat er een oplossing gevonden wordt die past bij de geest van de nieuwe Woningwet: meer kleinschaligheid en regionale binding van de corporaties.

Vragen van het lid Schouten (ChristenUnie) aan de minister voor Wonen en Rijksdienst over de vorming van woningmarktregio’s.

1. Kent u het bericht “Spannende tijden voor Ymere en Alliantie” [1], “Bouwstop dreigt voor Ymere in Haarlem en omgeving [2]”, “De Alliantie en Portaal zien niets in verzelfstandigde Amersfoortse Corporaties” [3] en “Vorming woningmarktregio’s: stand van zaken” [4]?
2. Hoe kunnen gemeenten uiterlijk 1 juli een weloverwogen voorstel bij u indienen voor de begrenzing van de nieuwe woningmarktregio’s als zij voor deze datum geen duidelijkheid hebben over het al dan niet verkrijgen van u van een ontheffing voor een toegelaten instelling om werkzaam te blijven in deze regio?
3. Deelt u de mening dat het niet zo kan zijn dat toegelaten instellingen defacto de door gemeentes meest gewenste begrenzing van de woningmarktregio vetoën door geen ontheffing aan te vragen en/of niet over te gaan tot een splitsing of verkoop van bezit? Zo nee, kunt u dan onderbouwen waarom u een dergelijk veto wel gewenst vindt?
4. Bent u ermee bekend dat gemeenten in Noord-Holland en Flevoland inmiddels als gevolg van dit veto overwegen gezamenlijk één woningmarktregio te vormen? Bent u ermee bekend dat ook in Zuid-Holland een provincie brede woningmarktregio wordt overwogen, evenals één woningmarktregio voor de complete provincies Groningen en Drenthe?
5. Klopt het dat bij de omvang van de woningmarktregio’s die zich nu in de praktijk aftekent er nauwelijks toegelaten instellingen zullen zijn die activiteiten zullen moeten verkopen of afsplitsen of die ontheffing zullen moeten vragen? Wat is dan de meerwaarde van het instellen van deze woningmarktregio’s ten opzichte van de huidige situatie?
6. Vindt u de vorming van dergelijke grote woningmarktregio’s bijdragen aan de door u gewenste versterkte regionale binding?
7. Kunnen dergelijke grote regio’s er toe leiden dat corporaties juist in een groter gebied dan nu gaan investeren en daardoor de investeringscapaciteit in het huidige werkgebied van deze corporaties afneemt?
8. Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat in een stad als Amersfoort straks alleen nog maar corporaties met een ontheffing zouden functioneren?
9. Wat vindt u ervan dat Ymere en De Key weigeren te splitsen of een ontheffing aan te vragen voor respectievelijk Haarlem en Zandvoort waardoor deze gemeenten gezien de dominante positie van beide instellingen niet kunnen kiezen voor de gewenste regio Zuid-Kennemerland/IJmond?
10. Bent u bereid voor 1 juli wanneer gemeenten of provincies u daarom vragen het gesprek aan te gaan met betreffende corporaties om ze alsnog te bewegen te splitsen dan wel een ontheffing aan te vragen?
11. Overweegt u een wetswijziging zodat u toegelaten instellingen kunt dwingen te splitsen bijvoorbeeld wanneer gemeenten u daarom verzoeken indien na 1 juli inderdaad woningmarktregio’s ontstaan van de schaalgrootte die zich nu aftekent?