“Wij maken ons zorgen dat de rode R-net bussen straks vast komen te staan in de file als de bouw van het Zuidasdok start. Nu kunnen de bussen de files nog voorbij rijden. Daarom zijn deze bussen een groot succes. Juist tijdens de verbouwing moeten we zorgen dat nog meer mensen de bus gaan nemen om zo de overlast voor iedereen te beperken. Wij willen weten wat de provincie en de vervoerregio hiervoor gaan doen”, aldus Don Ceder, fractievoorzitter van ChristenUnie Amsterdam.

Ook pleit de ChristenUnie voor een nieuwe buslijn. “In Haarlem blijven reizigers in Haarlem Oost in de spits vaak achter bij de bushalte van lijn 346 omdat de bussen vol zijn met reizigers die zijn ingestapt bij eerdere haltes. Reizigers uit Haarlem Oost kunnen hierdoor hun treinaansluiting in Amsterdam Zuid missen. Wij willen gezien de forse reizigersgroei een nieuwe rechtstreekse buslijn tussen Amsterdam Zuid en winkelcentrum Schalkwijk in Haarlem Oost en deze eventueel door laten rijden naar Heemstede. Zo krijgen nog meer mensen om de hoek van hun huis een snelle verbinding naar de Zuidas. Dat voorkomt dat deze mensen kiezen voor de auto en zo verminderen we dus de drukte op de A9 en de A10”, aldus Michel Klein lijsttrekker van de ChristenUnie Noord-Holland.

De nieuwe buslijn, die al zou kunnen starten in Heemstede, kan er volgens de ChristenUnie alleen komen als provincie en vervoerregio hierover afspraken maken. Volgens de partij moet dit snel gebeuren aangezien de komende jaren langs de route veel nieuwe woningen worden gebouwd waardoor het vervoer sterk zal groeien. Niet alleen bij de Zuidas wordt flink gebouwd, ook in Haarlem Schalkwijk zullen de komende jaren een paar duizend woningen worden gerealiseerd. Eén van de belangrijkste verkiezingspunten van de provinciale ChristenUnie is de radicale keuze voor meer en betaalbaar openbaar vervoer om daarmee het autogebruik terug te dringen. 

Hieronder staan de vragen zoals ze zijn ingediend door Don Ceder, ChristenUnie-raadslid in Amsterdam. Gelijkluidende vragen zijn ook ingediend door Michel Klein, ChristenUnie-statenlid in Noord-Holland:

Schriftelijke vragen van het lid Ceder inzake extra bussen tussen Haarlem en Amsterdam

Aan het college van burgemeester en wethouders

Toelichting:

De hoogwaardige OV-verbindingen van R-net over de A9, A4 en A10 zijn een groot succes. Frequenties zijn omhoog gegaan en het aantal reizigers is sterk gegroeid. De ChristenUnie is blij met dat succes maar ziet ook twee knelpunten die dit succes bedreigen. Dit betreft de komende werkzaamheden aan de A9 en de A10 en het feit dat het aantal reizigers zo snel groeit dat de bussen te vol raken in de spits.

Verbouwing A9 en A10

Tijdens de komende verbouwingen van de A9 (wegverbreding Amstelveen) en A10 (Zuidasdok) zal er langdurig sprake zijn van overlast. De ChristenUnie wil weten wat dit betekent voor het busvervoer. Nu kunnen de R-net bussen vaak nog gebruik maken van de vluchtstroken en zo de file voorbij rijden. Dit is één van de succesfactoren van R-net. De ChristenUnie wil weten welke maatregelen worden genomen zodat de R-net bussen ook tijdens de bouwwerkzaamheden snel kunnen doorrijden. We moeten voorkomen dat de bus weer in de file moet aansluiten. Dan verlies je reizigers en komen er nog meer auto’s op de weg. Dat zou ook leiden tot een stijging van de kosten van het vervoer.

Juist tijdens dergelijke omvangrijke werkzaamheden zou de bus het alternatief moeten zijn voor de auto. De ChristenUnie wil daarom weten of er maatregelen worden genomen zodat het OV zonder extra oponthoud kan doorrijden tijdens de verbouwing en of er extra OV komt om zo automobilisten te verleiden om tijdens de bouw minder gebruik te maken van de A9 en de A10.

Reizigersgroei

Het vervoer is met name op lijn 346 (Haarlem station – station Amsterdam Zuid) zo’n succes dat in Haarlem reizigers bij de halte Burgemeester Reinaldapark in de ochtendspits regelmatig meerdere bussen moeten laten passeren voordat ze kunnen instappen. Nu komt de volgende bus gelukkig al snel, maar vervelend is het wel want de reiziger krijgt zo niet een betrouwbaar product. Bovendien zijn veel reizigers afhankelijk van een overstap op de trein in Amsterdam Zuid. Als je dan een paar bussen moet laten passeren dan mis je je aansluiting en heb je al snel een half uur vertraging. Nu dit regelmatig gebeurt is dit een risico dat reizigers afhaken en weer kiezen voor de auto.

Een mogelijke oplossing zou een nieuwe buslijn kunnen zijn die begint in Schalkwijk Centrum of zelfs Heemstede en vanaf daar via de N205 volgens de route van lijn 346 naar Amsterdam Zuid rijdt. Hierdoor krijgen inwoners van Schalkwijk een eigen directe verbinding met VUmc en station Amsterdam Zuid en zijn ze niet meer afhankelijk van de halte Reinaldapark die aan de buitenste rand licht van dit stadsdeel met circa 30.000 inwoners. Bovendien stoppen er dan bij Reinaldapark ook bussen die niet uit Haarlem Centrum komen waardoor reizigers vanaf deze halte een buslijn krijgen waar ze van op aan kunnen.

De ChristenUnie is ervan overtuigd dat met deze nieuwe buslijn het busvervoer in de regio verder kan groeien. Deze route betekent voor veel reizigers een kortere reistijd. Bovendien komt deze route langs een belangrijke bouwlocatie in Schalkwijk Centrum waar de komende jaren circa 5000 nieuwe woningen worden gerealiseerd.

Het dilemma is echter dat deze door ons voorgestelde buslijn door twee concessiegebieden heen gaat. Aan beide kanten van de concessiegrens heeft de vervoerder in dat gebied het alleenrecht. Alleen de bestaande lijnen die de concessiegrens passeren worden gedoogd. Waar binnen een concessiegebied de vervoerder de vrijheid heeft om nieuwe buslijnen te starten mag dit niet zomaar als deze buslijn de concessiegrens passeert. De vraag is dan immers welke overheid hieraan moet bijdragen (op vrijwel elke buslijn zit een stuk subsidie al is de kostendekkingsgraad van R-net verhoudingsgewijs hoog) en het kan ook leiden tot aanbestedingsrechtelijke vragen. Dat het toevallig in de betreffende concessies om dezelfde vervoerder gaat die de concessie heeft (Connexxion) doet daar niets aan af.

De ChristenUnie is van mening dat deze situatie moet worden doorbroken. Nu het gebruik van het OV snel groeit en er de komende jaren in dit gebied duizenden woningen bij worden gebouwd is er behoefte aan nieuwe lijnen. Dit kan niet wachten totdat in 2026 respectievelijk 2028 de nieuwe concessies ingaan. Dit kan alleen als beide betrokken overheden te weten de provincie Noord-Holland voor Haarlem-IJmond en Vervoerregio Amsterdam voor Amstelland-Meerlanden samenwerken en tot een oplossing komen.

Provincie en Vervoerregio samen aan zet

De vragen over de doorstroming van de bussen tijdens de werkzaamheden aan de A9 en de A10 zijn gericht aan zowel het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland als aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam (als één van de deelnemers in de Vervoerregio Amsterdam). Vervoerregio Amsterdam is immers verantwoordelijk voor het busvervoer over deze snelwegen terwijl de provincie Noord-Holland partij is bij de genoemde werkzaamheden.

Ook de vragen over de problematiek van de concessiegrens in relatie tot nieuwe buslijnen richt de ChristenUnie aan beide colleges. De ChristenUnie hoopt dat deze vragen voor beide colleges een stimulans zijn om samen met de gemeente Haarlem en vervoerder Connexxion snel om de tafel te gaan om dit knelpunt op te lossen.

De ChristenUnie stelt het op prijs als beide colleges deze vragen gezamenlijk en eensluidend zouden willen beantwoorden. De ChristenUnie stuurt een afschrift van deze vragen naar het college van burgemeester en wethouders van Haarlem alsook naar Connexxion.

Gezien het vorenstaande stelt ondergetekende, namens de fractie van de ChristenUnie, op grond van artikel 45 van het Reglement van orde voor de raad van Amsterdam, de volgende schriftelijke vragen:

1. Welke maatregelen worden genomen zodat de R-net buslijnen tijdens de verbouwing van de A9 en de A10 de komende jaren niet worden gehinderd? Kunnen deze bussen tijdens de werkzaamheden net als nu gebruik blijven maken van de vluchtstroken of zijn er locaties waar deze mogelijkheid om de file te passeren verdwijnt? Zo nee, zijn er mogelijkheden om alsnog maatregelen hiervoor te nemen?
2. Indien het college verwacht dat de doorstroming van de R-net bussen door de bouwwerkzaamheden wel lager zal worden en de reistijd langer: welke maatregelen neemt het college om te zorgen dat het aantal busdiensten ondanks de langere reistijden gehandhaafd blijft? Komt er bijvoorbeeld budget voor de vervoerder om extra materieel aan te schaffen?
3. Komt er tijdens de verbouwing van de A9 en A10 extra OV-aanbod om zo automobilisten te verleiden over te stappen op het OV? Is hiervoor budget beschikbaar gesteld binnen deze infrastructuur projecten?
4. Komen er tijdens de verbouwing van de A9 en A10 maatregelen om automobilisten te stimuleren de spits te vermijden? Is hiervoor budget beschikbaar gesteld binnen deze infrastructuur projecten?
5. Is het het college bekend dat in spitsuren buslijn 346 regelmatig de halte Reinaldapark in Haarlem overslaat omdat alle plaatsen bezet zijn en het in deze bus niet toegestaan is passagiers te laten staan vanwege het rijden over de snelweg met 100 km/uur? Zijn er cijfers hoe vaak dit gebeurt?
6. Klopt het dat het voor bussen van de vervoerconcessie Amstelland-Meerlanden niet toegestaan is in de gemeente Haarlem te rijden over andere trajecten dan die zijn vastgelegd in de concessie Haarlem-IJmond (de “gedoogroutes”, bijlage 4 Programma van Eisen concessie Haarlem-IJmond) aangezien de andere wegen in Haarlem onder de concessie Haarlem-IJmond vallen?
7. Klopt het dat andersom de vervoerder van de concessie Haarlem-IJmond alleen het recht heeft om via de in de concessie Haarlem-IJmond genoemde routes vervoer in omliggende concessiegebieden te verrichten (bijlage 3 Programma van Eisen concessie Haarlem-IJmond) en dat deze vervoerder dus binnen Haarlem geen nieuwe routes mag ontwikkelen die doorrijden in het gebied van Amstelland-Meerlanden?
8. Deelt het college de mening dat bij het optimaliseren en uitbreiden van het OV-aanbod de concessiegrenzen geen belemmering zouden moeten zijn maar dat het zou moeten gaan om de reiziger die van A naar B wil reizen?
9. Is het college als concessiebeheerder van respectievelijk Amstelland-Meerlanden en Haarlem-IJmond bereid samen met de collega concessiebeheerder en samen met de betreffende vervoerder tot een oplossing te komen zodat de vervoerder van beide concessies meer ruimte krijgt om nieuwe concessiegrens overschrijdende buslijnen te ontwikkelen als daarvoor voldoende vervoervraag is?
10. Is het college bereid dit zodanig vast te leggen dat het ook geen problemen geeft ten aanzien van het aanbestedingsrecht aangezien nieuwe buslijnen mogelijk leiden tot een hogere economische waarde van de concessie?
11. Zijn beide colleges als gezamenlijke concessiebeheerders bereid met de vervoerder afspraken te maken zodat in het Vervoerplan 2020 een nieuwe buslijn (Heemstede)-Schalkwijk Centrum-N205-Amsterdam Zuid wordt opgenomen, in ieder geval in de brede spits?