Voorbereiding Omgevingswet: wat beslist de Raad en wat mag het college doen?

groepsfoto raad 2022-2026.jpgdonderdag 22 september 2022 22:37

De gemeenteraad heeft gestemd over beleidsregels over buitenplanse omgevingsactiviteiten en over de vraag welke wijzigingen van het omgevingsplan gedelegeerd kunnen worden aan het college van B&W. Dit zijn belangrijke besluiten in aanloop naar de nieuwe Omgevingswet. Het nieuwe omgevingsplan gaat de oude bestemmingsplannen vervangen. In een eerder stadium zijn al een aantal voorstellen van de ChristenUnie overgenomen. Bij de uiteindelijke besluitvorming probeerden wij nog enkele puntjes op de i te zetten. Helaas zijn deze voorstellen verworpen door een meerderheid van de gemeenteraad.

Beleidsregels buitenplanse omgevingsplanactiviteiten

Voorzitter ik ben blij dat het amendement van ChristenUnie, CDA en D66 grotendeels is overgenomen. Hiermee zijn de beleidsregels aangescherpt zodat de raad altijd wat heeft te zeggen als er 10 of meer woningen worden gebouwd of de bouwhoogte met meer dan 3 meter wordt overschreden en nog een aantal gevallen. Ook is hiermee veel meer sprake van een beleidsneutrale overgang van de huidige situatie naar de nieuwe omgevingswet

Eén punt uit het amendement is echter door het college niet overgenomen. Het college stelt dat adviesrecht niet nodig is als een activiteit past binnen kaderstellend beleid waarover reeds door de gemeenteraad is besloten. Dat vind ik gevaarlijk want lang niet al het kaderstellende beleid is voldoende concreet. Bovendien kan dit ook gaan om beleid wat nu al is vastgesteld terwijl daarbij nooit de bedoeling was dat de Raad bevoegdheden uit handen zou geven.

Daarom wil de ChristenUnie dit wijzigen in kaderstellend beleid waarover reeds door de gemeenteraad is besloten na ingang van de Omgevingswet, en waarbij expliciet de afweging is gemaakt hoe dit beleid toe te passen t.a.v. de ruimtelijke consequenties zodat duidelijk is wat de raad precies uithanden geeft. Het college vind dit geen goed idee want dat zou er onderscheid ontstaat tussen stedebouwkundige programma’s van eisen die dit jaar nog worden vastgesteld en plannen die volgend jaar worden vastgesteld. Ik vind dit geen sterk argument van het college. Wat is het bezwaar om in zo’n geval even langs de raad te gaan? En er is ook nog een alternatief: We zouden zelfs als raad een lijstje oude kaderstellende nota’s kunnen vaststellen die alsnog onder deze regeling vallen, dat is veel zorgvuldiger.

Wij twijfelen verder nog wel over de grens van 2500 m2 voor het wijzigen van gebruik van bestaande opstallen. Is dit niet te veel? Stel er is een wijkgebouw of een deel van een oud schoolgebouw wat een andere functie krijgt. Dat kan best tot onrust in de wijk leiden.

Delegatie onderdelen omgevingsplan

Voorzitter, het is prima dat het college technische wijzigingen kan aanbrengen in het omgevingsplan zonder tussenkomst van de Raad. Maar dat moeten dan wel echt technische wijzigingen zijn. Op twee punten is dat niet goed geregeld in het voorstel.

Allereerst heeft de ChristenUnie het amendement “kaderstellend is nog niet de concrete invulling”. Daar hebben we hem weer, het verwerken van kaderstellend beleid. Het college stelt een zeer ruime bepaling voor die te veel ruimte laat voor interpretatie. Juist de gedetailleerde vertaling van beleid in een plankaart en regels kan in een omgevingsplan cruciaal zijn. Het is al vaak gebeurd dat de raad een ontwikkeling steunde, dat er vervolgens zienswijzen kwamen en dat de raad daarna besloot het bestemmingsplan toch op onderdelen aan te passen terwijl het college dat niet van plan was. Daarom geldt ook hier wat betreft de ChristenUnie: als er concrete afspraken met de Raad zijn dan is het prima dat het verwerken in het omgevingsplan wordt gedelegeerd aan het college. Zijn die concrete afspraken er niet? Dan beter voor de zekerheid langs de Raad. De Raad gaat immers over het omgevingsplan!

Het tweede amendement van de ChristenUnie heet “Laat Raad beleidsneutraliteit beoordelen”. Het college wil allerlei gemeentelijke verordeningen zelf beleidsneutraal overhevelen naar het omgevingsplan zonder de Raad. Dat lijkt de ChristenUnie geen goed plan.

Het gaat hier niet om 1 op 1 copy paste. Sommige verordeningen gaan slechts gedeeltelijk over in het omgevingsplan en moeten daarom gewijzigd worden. Ook formuleringen zullen moeten worden aangepast zodat alles past binnen de systematiek van de omgevingswet. Fouten zijn dan heel snel gemaakt.

Het vaststellen van verordeningen en het omgevingsplan is één van de belangrijkste bevoegdheden van de Raad. Het gaat hier bovendien om een eenmalige operatie. De ChristenUnie stelt daarom voor dit niet te delegeren aan het college. Natuurlijk: wij vertrouwen er op dat het college met goede voorstellen zal komen, maar de leden die al wat langer in deze raad zitten weten dat het juist bij verordeningen eerder regel dan uitzondering is dat de raad hier in op het oog goede voorstellen toch nog zaken moet wijzigen. Zorgvuldigheid gaat hier echt voor snelheid!

AMENDEMENT Adviesrecht behouden als Raad niet expliciet heeft ingestemd

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 22 september 2022,

In beraadslaging over Beleidsregels adviesrecht voor buitenplanse omgevingsplanactiviteiten

Constaterende dat:

  • Onder de Omgevingswet de gemeenteraad gevallen mag aanwijzen waarin een bindend advies nodig is van de raad om af te wijken van het omgevingsplan (de zogeheten buitenplanse omgevingsplanactiviteit) en voor de niet aangewezen gevallen het adviesrecht vervalt;
  • Het college de aangewezen gevallen heeft opgenomen in het voorliggende voorstel;

Overwegende dat

  • Het college stelt dat adviesrecht niet nodig is als een activiteit past binnen kaderstellend beleid waarover reeds door de gemeenteraad is besloten;
  • Lang niet al het kaderstellende beleid voldoende concreet is;
  • Het hier ook kan gaan om beleid wat nu al is vastgesteld terwijl daarbij nooit de bedoeling was dat de Raad bevoegdheden uit handen zou geven;
  • Advies uiteraard wel achterwege kan blijven als de Raad expliciet heeft ingestemd met het achterwege laten van het advies;
  • Het college voor specifiek kaderstellend beleid dat reeds is vastgesteld de raad expliciet kan vragen om het achterwege laten van het adviesrecht en op deze manier ook procedures kunnen worden versneld;

BESLUIT

De beleidsregels gewijzigd vast te stellen met de volgende wijziging:

In artikel 2 wordt

“- binnen kaderstellend beleid waarover reeds door de gemeenteraad is besloten;”

gewijzigd in:

“- binnen kaderstellend beleid waarover reeds door de gemeenteraad is besloten en expliciet door de Raad is besloten dat het adviesrecht niet zal worden ingezet t.a.v. de ruimtelijke consequenties voor de betreffende delen van stad, de betreffende specifieke functies en de daaraan gerelateerde omgevingsnormen van dit kaderstellende beleid;”  

en gaat over tot de orde van de dag.

Frank Visser, ChristenUnie

AMENDEMENT Laat Raad beleidsneutraliteit beoordelen

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 22 september 2022,

In beraadslaging over Delegatiebesluit Omgevingsplan Haarlem,

Constaterende dat:

  • Het college voorstelt het toevoegen van die onderdelen uit de gemeentelijke verordeningen die beleidsneutraal overgeheveld gaan worden naar het omgevingsplan (zoals bijvoorbeeld onderdelen uit de APV) te delegeren aan het college;

Overwegende dat:

  • In het verleden vaker zaken zijn voorgesteld als beleidsneutraal die dat toch niet bleken te zijn;
  • Het omzetten van de verordeningen een eenmalige operatie is en delegatie daarvan daarom niet nodig is voor een (semi) permanent delegatiebesluit;
  • Het overzetten van bepalingen uit verordeningen nauwkeurig dient te gebeuren en het vaststellen van verordeningen één van de belangrijkste bevoegdheden van de gemeenteraad is;
  • Sommige verordeningen niet integraal zullen worden overgezet en het daarom ook nodig is deze verordeningen opnieuw vast te stellen en het wijzigen of intrekken van deze verordeningen niet is gedelegeerd aan het college;

BESLUIT

  • Het voorstel te wijzigen door artikel 1 lid 9 te schrappen en lid 10 (oud) te hernummeren tot lid 9 (nieuw);
  • Ook de toelichting hierop aan te passen;

en gaat over tot de orde van de dag.

Frank Visser, ChristenUnie

AMENDEMENT Kaderstellend is nog niet de concrete invulling

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 22 september 2022,

In beraadslaging over Delegatiebesluit Omgevingsplan Haarlem,

Constaterende dat:

  • Het college voorstelt het verwerken van kaderstellend beleid waarover na inwerkingtreding van onderhavige regeling door de gemeenteraad is besloten te delegeren aan het college;

Overwegende dat:

  • Blijkens de toelichting bij kaderstellend beleid wordt gedacht aan vastgestelde ruimtelijke visies, startnotities, beleidsnota’s, etc.
  • Dit een zeer ruime bepaling is die te veel ruimte laat voor interpretatie;
  • Het in het verleden bovendien regelmatig is gebeurd dat de gemeenteraad bestemmingsplannen moest amenderen waarbij de raad had ingestemd met de onderliggende startnotities en beleidsnota’s maar uiteindelijk bij de concrete invulling, bijvoorbeeld naar aanleiding van zienswijzen, wel anders besloot dan het voorstel van het college;
  • In de toelichting staat dat het daarom zaak is per beleidsstuk afspraken te maken tussen college en raad over de verdere uitwerking er van;
  • Dit belangrijke criterium echter niet is opgenomen in de verordening zelf;
  • In de huidige bestemmingsplannen en in het toekomstige omgevingsplan doorgaans ook beschrijvende teksten staan met een samenvatting van het onderliggend kaderstellend beleid;
  • Deze beschrijvende teksten verder in het plan geen juridische binding hebben omdat ze geen onderdeel zijn van de planregels of de plankaart;
  • Het actualiseren van deze beschrijvende teksten daarom wél kan worden gedelegeerd aan het college;

BESLUIT

  1. Het voorstel te wijzigen door artikel 1 lid 2

    “2. het verwerken van kaderstellend beleid waarover na inwerkingtreding van onderhavige regeling door de gemeenteraad is besloten;”

    te wijzigen in:

    “2. het verwerken van kaderstellend beleid waarover na inwerkingtreding van onderhavige regeling door de gemeenteraad is besloten voor zover dit niet betrekking heeft op de plankaart en de planregels of voor zover bij het vaststellen van dit kaderstellend beleid expliciete afspraken zijn gemaakt tussen college en raad over de verdere uitwerking er van in het Omgevingsplan;”

  2. De toelichting bij artikel 1 lid 2 te wijzigen zodat deze komt te luiden:


“2. Bij kaderstellend beleid kan gedacht worden aan door de raad vastgestelde ruimtelijke visies, ruimtelijke (/stedenbouwkundige) plannen, startnotities, beleidsnota’s/-visies en kaders met inbegrip van daarmee naar aard en strekking te vergelijken documenten. Deze voorbeelden zijn overigens niet uitputtend bedoeld. Met deze bepaling heeft het college de ruimte om het overzicht van vigerend kaderstellend beleid dat in de beschrijvende teksten van het Omgevingsplan is opgenomen actueel te houden.

De reikwijdte van kaderstellend beleid kan per beleidsstuk verschillen; er is strategisch (breed) kaderstellend beleid en er is concreet uitgewerkt beleid. Het kan derhalve voorkomen dat voor uitwerking in het omgevingsplan redelijk wat ruimte is. Wanneer de raad of het college beleidsregels hebben vastgesteld die doorvertaald dienen te worden in de plankaart en/of de planregels van het omgevingsplan, dient dit daarom in principe wel door de raad te gebeuren. Het gaat weliswaar om het vertalen van kaderstellend beleid waar al sprake is geweest van een inhoudelijke afweging door de raad maar de concrete uitwerking kan vergaande gevolgen hebben voor de inwoners en bezoekers van de stad en de ondernemers in de stad. Aanpassing van gebruiks- en bouwregels is daarom niet automatisch gedelegeerd aan het college. Deze ruimte is er alleen als hierover expliciete afspraken zijn gemaakt met de raad bij het vaststellen van het betreffende kaderstellend beleid. Om die reden geldt deze bepaling enkel voor beleid dat is vastgesteld na de datum van inwerkingtreding van onderhavige regeling en niet voor eerder beleid.”

en gaat over tot de orde van de dag.

Frank Visser, ChristenUnie

 

« Terug