Voorzitter, de bestuursrapportage maakte mij blij. Hij stond vol met groene glimlachende smileys. We zijn goed op koers zo lijkt het. Maar als je verder leest dan blijkt dat de meeste prestaties niet smart zijn geformuleerd. Ze zijn niet specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Zo is het wel heel makkelijk alles in het groen te scoren!

De begroting is beter leesbaar dan vorig jaar maar bevat nog veel vage doelen. Wat gaan we nu in 2015 precies anders doen dan anders? Het is veelzeggend dat het college deze vraag van mij (vraag 75) niet kon beantwoorden. Het is nu voor raadsleden zoeken met een vergrootglas. Ook de koppeling tussen doelen, prestaties en financiën is vaak lastig te maken. Het college praat dit goed door te stellen dat de raad over programma’s en beleidsvelden gaat en het college over de producten die onder een beleidsveld vallen. Natuurlijk gaat de raad over de hoofdlijnen maar de raad moet hiervoor wel de details kunnen doorgronden. Ik geef wethouder Sikkema wat dit betreft een compliment. Zij is de meest transparante wethouder met meerdere oranje en rode smileys. Dat is het eerlijke verhaal.

Om het college uit te dagen tot SMART beleid heb ik voor elk collegelid deze week een doosje smarties. En aangezien we nu een wethouder minder hebben mag ook de griffier hier van genieten.

Voorzitter, de begroting is weliswaar sluitend tot 2018 maar het scheelde weinig. Er staan veel nieuwe tegenvallers in. Allereerst ruim 1 miljoen tekort op parkeerinkomsten. Was dit niet eerder al bekend? Ik vraag me af hoe dit mogelijk is want een paar jaar geleden gebeurde dit ook al.

En dit is niet de enige tegenvaller:

- Er is ruim 1 mln tekort op het sociaal domein. Waarom wordt pas bij kadernota 2016 compenserende maatregelen gepresenteerd voor zo’n groot tekort? Er is door het college zelfs geen shortlist van mogelijke maatregelen gepresenteerd!

- Meer dan een half miljoen eerder ingeboekte bezuinigingen blijkt niet realiseerbaar. En dat worden er vrees ik meer. Zo wil het college APV vergunningen schrappen waaronder de ontheffing sluitingstijden. Mogen dan straks alle winkels en cafés onbeperkt open? Dat lijkt de ChristenUnie geen goed plan.

- Nog een tegenvaller: Er is geen rekening gehouden met de kosten die eerst moeten worden gemaakt om sommige bezuinigingen te realiseren

- Er is een forse tegenvaller bij cultuurcentrum HART en ga zo maar door.

Natuurlijk zijn er ook een paar meevallers, maar deze zijn klein. Bij elkaar opgeteld staat Haarlem er nu per jaar 3 miljoen euro slechter voor dan we een paar maanden geleden nog dachten.

Met dit soort tegenvallers is de begroting heel snel niet sluitend meer. En zelfs zonder tegenvallers duiken we na 2019 in de min. Dus is de begroting voor de lange termijn nog niet solide.

Ik zie één grote meevaller. Door de lage rentestand hoeven we minder te betalen voor onze vaste schuld. Maar waarom verdwijnt dit voordeel in de begroting in de algemene middelen? De ChristenUnie heeft samen met OPHaarlem een motie om vanaf komend jaar incidentele rentevoordelen in te zetten voor extra verlaging van de schuld van onze schuld om zo de schuld en daarmee de renterisico’s sneller te verlagen.

En er zijn nogal wat risico’s. Zo is er nog geen geld in de regio gevonden om de stadsbouwmeester voor 50% te betalen. Het is een klein bedrag maar toch.

En dan het grote geld: het college denkt 1 miljoen meer op te halen met leges voor bouwvergunningen door een aantrekkende economie. Ik hoop het ook maar is dat niet optimistisch wensdenken?

De grote wijzigingen op het sociale domein kunnen komend jaar tegenvallers opleveren. Hiervoor is wel een reserve maar die kan in korte tijd op zijn. Ik sluit me aan bij de vragen van de SP hierover.

En wat als de huidige lage rentestand weer toeneemt? Dan heeft Haarlem een groot probleem want de schuldenberg is nog steeds hoog. Per Haarlemmer bijna 4000 euro. Er gaat een klein beetje afgelost worden, dat is mooi, maar dat is een druppel op de gloeiende plaat.

Het college moet wat betreft de ChristenUnie meer bezuinigen om te zorgen dat de schuld blijvend omlaag gaat. En er moeten daarbij andere keuzes worden gemaakt. We moeten niet de stad laten verslonzen door jaarlijks 1 mln euro te snijden in het onderhoud van wegen, groen en speelplekken. We moeten in plaats daarvan meer durven snijden in de miljoenen aan subsidie die de cultuurpodia jaarlijks krijgen.

Ook moeten we snel werk maken van een betere afvalinzameling in Haarlem. Vanaf komend jaar betaalt elk huishouden zo'n 10 euro extra aan heffingen voor al het restafval dat wordt verbrand als gevolg van de landelijke verbrandingsbelasting. Als de gemeente afvalscheiding beter stimuleert dan gaat deze belasting omlaag en levert dat elke inwoner geld op.

De plannen voor de speeltuinen zijn nog erg onduidelijk en dat zorgt voor onrust bij de speeltuinbesturen. De ChristenUnie is tegen bezuinigingen op het speeltuinwerk. Juist hier doen veel vrijwilligers mooie dingen voor de wijken.

De bezuiniging op de wijkraden is voor 2015 teruggedraaid maar daarna is de toekomst van de wijkraden erg onzeker. Ook hier gaat het om vrijwilligers die zich inzetten voor hun buurt. Dat moet je juist waarderen! Het college spreekt over nieuwe vormen van participatie. Natuurlijk zijn er ook burgers actief voor de stad buiten de wijkraden om, dat verdient ook steun, maar het is volstrekt onduidelijk hoe het college participatie wil bevorderen en tegelijk hier op wil bezuinigen!

Voorzitter, belasting betalen kunnen we niet leuker maken maar ook lokaal wel makkelijker. Ik heb daarom samen met OPHaarlem een motie die oproept om het mogelijk te maken de gemeentelijke belasting in 12 termijnen te voldoen.

Bij het thema veiligheid wil ik wat langer stil staan.

Er gebeuren nog te veel ernstige verkeersongelukken in Haarlem. Het college doet hieraan te weinig. De ChristenUnie heeft drie voorstellen:

In 2003 is al afgesproken dat er een nota zou komen over de vrachtwagens in de stad. De gemeenteraad wacht nu al meer dan tien jaar op dit plan. De ChristenUnie wil dat wordt gekeken of de vrachtwagens op een aantal smalle wegen zoals de Schouwtjeslaan en een deel van de Pijlslaan kan worden verboden. De verkeerssituatie is hier gewoon onveilig, met name voor voetgangers en fietsers. Het is beter de vrachtwagens dan een stukje om te laten rijden. Ik heb hiervoor samen met PvdA en OPHaarlem een motie.

Bij de Kadernota vroeg ik jaarlijks een blackspot in kaart te brengen. Het college kon mijn motie hierover niet uitvoeren omdat er geen landelijk registratiesysteem van ongelukken meer is. Inmiddels komt de registratie weer op gang maar het duurt nog enige jaren voordat hier trends uit te halen zijn. Maar wat doet het college ondertussen aan analyse van ernstige ongelukken? Het zijn er de laatste jaren namelijk veel!

Mijn tweede voorstel is daarom om pro-actiever te kijken naar locaties waar ernstige ongelukken gebeuren. Het college kan zich niet verschuilen achter slechte ongevallenregistraties. Kijk naar de ongevallen die wel bekend zijn, breng de locaties in beeld en kijk of er verbeteringen mogelijk zijn en informeer de raad hierover actief. Ik heb hiervoor samen met PvdA en OPHaarlem een motie.

Een derde voorstel is slimmer omgaan met geld. Haarlem kan jaarlijks vele tonnen subsidie krijgen van de provincie voor verkeersveiligheid. De enige voorwaarde is dat Haarlem zelf de helft betaald. Dat geld heeft het college echter er niet voor over. Onbegrijpelijk want je zou toch denken dat een stad met zo weinig geld alle mogelijkheden zou aangrijpen om subsidies binnen te halen. Nu gaan andere gemeenten met het subsidiegeld aan de haal!

Sterker nog: het college bezuinigt op verkeersveiligheid door stoplichten weg te halen op oversteekplaatsen voor voetgangers. Bij de Vondelweg heb ik daar nog wel begrip voor, daar kun je ook zonder lichten veilig oversteken. Op de andere circa 9 locaties gaat het echter om stoplichten op looproutes voor leerlingen van de basisschool. Dat lijkt mij vragen om ongelukken. Of wil het college soms bijstandsgerechtigden in het kader van de tegenprestatie massaal in Haarlem in gaan zetten als verkeersbrigadier?

Voorzitter, het weghalen van de voetgangersstoplichten kost komend jaar 2 ton om jaarlijks 50.000 euro te kunnen besparen. Dat hebben we dus pas over 4 jaar terugverdiend, maar ondertussen is de verkeersveiligheid slechter geworden. Dan kan je eigenlijk nog beter de stoplichten uitzetten op het moment dat ze kapot gaan. Dan heb je niet de beheerkosten maar kan je ze weer aanzetten als Haarlem weer wat meer geld heeft of als de praktijk uitwijst dat het licht toch echt nodig is. Ik heb hiervoor samen met OPHaarlem een amendement. De ChristenUnie stelt voor de twee ton in te zetten voor projecten waarvoor de BDU-subsidie van de provincie kan worden aangevraagd. Dan kunnen we dit geld verdubbelen tot 4 ton om verkeersknelpunten aan te pakken zoals realisatie van fietspaden.

Ik heb ook samen met PvdA en OPHaarlem een motie om als Haarlem een lobby agenda te maken. We laten te veel geld liggen bij Rijk en provincie en hierdoor duurt het nog jaren voordat er geld is voor bijvoorbeeld de Mariatunnel.

Een andere motie die meegetekend is door OPHaarlem gaat over het plaatsen van meer AED’s in de stad om mensen met een hartstilstand goed te kunnen helpen. Dit kan levens redden. Ik heb hiervoor dekking gevonden in het afschaffen van deze vijf gebiedsboekjes die een overzicht geven van projecten per stadsdeel. Deze boekjes kunnen ook digitaal. Deze stapel papier kost meer dan 13000 euro per jaar, dat vind de ChristenUnie geen goede besteding van belastinggeld!

Ik overweeg nog een amendement om een klein deel van het budget van BUUV zo’n 5 procent in te zetten voor kleinschalige initiatieven zoals stichting informatiesteunpunt in de Amsterdamse buurt. En hoe staat het met de maaltijdvoorziening van daklozen die stem in de stad nu uit eigen zak betaald? Ik lees hierover niets in het voorstel van wethouder vd Hoek. Mijn fractie heeft nog veel vragen over hoe het Leger des Heils na 18 jaar inzet aan de kant is gezet, maar dat debat komt nog.

Voorzitter, ik heb vanavond goede woorden gehoord over duurzaamheid, privacy, een sociale stad, schuldhulpverlening, zorg op maat, meer grip op verbonden partijen, het onduidelijke risicomanagementsysteem, en meer participatie van burgers. Ik sluit mij hier kortheidshalve bij aan. Overigens moest ik bij het lezen over de Monte Carlo simulatie allereerst toch denken aan gokken... Veelzeggend.

Mijn fractie wenst het college veel wijsheid bij alle besluiten die komend jaar genomen moeten worden. Dit kan niet zonder de geweldige ondersteuning die ambtenaren ook vanavond weer geven. Sjaak Vrugt van de Actiepartij constateerde dat het college in de begroting kiest voor een gebedsgerichte benadering. Het is een typefout maar de ChristenUnie wenst het college deze benadering natuurlijk van harte toe!

Motie Bij lage rente meer aflossen (ChristenUnie, OPHaarlem)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5 en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• Volgens de huidige verwachtingen de gemeentelijke schuld de komende twee jaar nog verder zal pieken om daarna af te nemen;
• Volgens deze verwachtingen de vaste schuld aan het eind van deze collegeperiode ongeveer op gelijke hoogte zal liggen als aan het begin van deze collegeperiode;
• Als gevolg van de lage rentestanden het begrotingsresultaat toeneemt met 1,4 miljoen euro en deze rentewinst ten gunste is gebracht van de algemene middelen in de begroting (blz. 144 Programmabegroting 2015)
• Voor de lange rente een hoger rentepercentage is gehanteerd als in 2014 (2,6% ipv 2,3%, blz. 181 Programmabegroting 2015 en antwoord op vraag 154 technische vragen)
• De Macro Economische Verkenning van het CPB er vanuit gaat dat de lange rente in 2015 nagenoeg even hoog zal zijn als in 2014
• Er dus een reële kans is dat Haarlem in 2015 extra rentevoordelen behaalt
• Het wenselijk is dat de gemeentelijke vaste schuld waar mogelijk sneller wordt aangepakt zodat de schulden minder zwaar drukken op de begroting en de renterisico’s voor de gemeente worden verlaagd;

Verzoekt het college:

Vanaf 1 januari 2015 rentevoordelen die optreden ten opzichte van de begroting niet in te zetten voor de algemene middelen maar te reserveren voor extra aflossing van de vaste schuld van de gemeente aan het eind van het boekjaar zodat de vaste schuld van de gemeente sneller daalt

en gaat over tot de orde van de dag.

Motie Belasting niet leuker maar wel makkelijker (ChristenUnie, OPHaarlem)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5, en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• Het bij automatische incasso vanaf 2015 mogelijk wordt om de gemeentelijke belastingen en heffingen in 9 termijnen te betalen in plaats van 5 termijnen;
• Bij landelijke belastingen via de voorlopige teruggave al spreiding over 12 termijnen mogelijk is;
• Spreiding over 12 termijnen klantvriendelijker is;
• Het toevoegen van termijnen in januari, februari en maart de rentederving van de gemeente door de groei van 5 naar 9 termijnen kunnen compenseren;

Verzoekt het college:

Samen met de andere Cocensus gemeenten te onderzoeken of vanaf 1 januari 2016 betaling in 12 termijnen kan worden ingevoerd waarbij in de maanden voor de aanslag wordt gewerkt met een geschat tarief wat na de aanslag wordt verrekend met de resterende termijnen;

en gaat over tot de orde van de dag.

Motie Vrachtwagens veilig op de weg (ChristenUnie, OPHaarlem, PvdA)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5 en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• Bereikbaarheid van Haarlem met vrachtwagens van belang is voor de economie, maar tegelijkertijd vrachtwagens zorgen voor grotere onderhoudskosten voor wegen en op specifieke locaties verkeersonveilige situaties voor met name fietsers en voetgangers;
• Er in Haarlem nergens een lengte- en/of gewichtsbeperking voor vrachtwagens geldt terwijl dit reeds in het Haarlems Verkeers- en Vervoerplan uit 2003 in het vooruitzicht is gesteld (HVVP 2003, blz. 77)
• Volgens dit plan door woonwijken geen vrachtverkeer hoort te rijden en over GOW-B wegen geen wijkvreemd verkeer en met het oog op de verkeersveiligheid vrachtauto’s zullen worden gebundeld op daartoe aangewezen routes en ook hier nog geen uitvoering aan is gegeven (HVVP 2003, blz. 77);
• Omliggende gemeenten hebben gekozen voor een inrijverbod voor vrachtwagens op gevaarlijke locaties zoals de Zonnebloemlaan (Aerdenhout) en de Lanckhorstlaan (Heemstede);
• De gemeente naar aanleiding van het dodelijke ongeval bij de flessenhals Pijlslaan in augustus 2013 nog geen enkele actie heeft ondernomen;
• Bewoners in het kader van DO Schouwtjeslaan in 2011 hebben gevraagd om afsluiting voor het vrachtverkeer  en door het college is toegezegd dat de gemeente hard nadenkt over de rol van het vrachtverkeer als belastende factor in de binnenstad en omgrenzende wijken en het college er nog op terug zou komen, maar ook dit tot op heden niet is gebeurd (verslag commissie Beheer van 13 januari 2011, blz. 6);
• Vrachtwagens tussen Wagenweg en rotonde Pijlslaan kunnen rijden via Wagenweg, Leidsevaart of Westelijke Randweg;

Verzoekt het college:

In overleg met wijkraden, winkeliersverenigingen en de Fietsersbond te onderzoeken op welke wegen op grond van de verkeersveiligheid en aanwezige alternatieve routes beperkingen kunnen worden ingesteld voor vrachtwagens en hierbij specifiek een inrijverbod op de route Schouwtjeslaan – rotonde Pijlslaan te bezien en de raad hierover binnen 6 maanden te informeren

en gaat over tot de orde van de dag.

Motie Verkeersveiligheidsonderzoeken (ChristenUnie, OPHaarlem, PvdA)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5, en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• De laatste jaren zich regelmatig ernstige verkeersongelukken in Haarlem hebben plaatsgevonden waarvan enkele met dodelijke afloop;
• In 2012 en 2013 de voorgenomen analyse van blackspots niet heeft plaatsgevonden vanwege een onbetrouwbare ongevallenregistratie;
• De ongevallenregistratie inmiddels weer op gang komt, maar het nog enkele jaren duurt voordat hier trends uit zijn af te leiden op basis van de blackspot norm;
• Het college wel op verschillende locaties veiligheidsrisico’s op alternatieve manieren in kaart brengt, maar het voor de gemeenteraad niet duidelijk is hoe vaak dit gebeurt en wat hiervan de resultaten zijn;

Verzoekt het college:

In overleg met de politie jaarlijks een verkeersveiligheidsanalyse op te stellen van in ieder geval de locaties met verkeersongevallen met dodelijke afloop en ernstig letsel en hierbij te inventariseren hoe op deze locaties de verkeersveiligheid kan worden verbeterd en de gemeenteraad hierover te informeren;

en gaat over tot de orde van de dag.

AMENDEMENT Verkeerslichten behouden geeft extra budget voor fiets (ChristenUnie, OPHaarlem)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5 en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• Het college voornemens is op 12 locaties met verkeerslichten geregelde voetgangersoversteekplaatsen (VOP’s) te verwijderen om een bezuiniging op de jaarlijkse exploitatie van 52000 euro te realiseren;
• Het verwijderen van deze VOP’s een investering vraagt van 200.000 euro;
• Deze VOP’s staan op belangrijke looproutes voor basisscholieren (met uitzondering van de VOP’s op de Vondelweg);
• Voor de Vondelweg nog wordt nagedacht over doorstromingsmaatregelen rond de kruispunten Eksterlaan en Jan Gijzenkade en maatregelen aan de VOP’s beter daarmee gecombineerd kunnen worden;
• De exploitatielasten van de VOP’s kunnen worden geminimaliseerd door geen onderhoud meer te doen behoudens verkeersonveilige situaties (bijvoorbeeld wanneer een VOP is aangereden);
• In plaats van het weghalen van VOP’s het goedkoper is VOP’s te laten staan;
• Wanneer de lichten kapot gaan in de praktijk kan worden bezien of het uitzetten van de lichten verantwoord is voor de verkeersveiligheid;
• De gemeente via de Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer (BDU) 50% subsidie kan krijgen voor investeringen in verkeersveilige fietsinfrastructuur

Besluit

• Af te zien van de investering voor het weghalen van de voetgangersoversteekplaatsen (VOP’s)
• De gereserveerde middelen in het investeringsprogramma voor het verwijderen van VOP’s in te zetten als extra middelen voor investeringen in fietsinfrastructuur onder de voorwaarde van 50% cofinanciering door de provincie uit de BDU

en gaat over tot de orde van de dag.

Motie Professionele lobby voor investeringen in de stad (ChristenUnie, OPHaarlem, PvdA)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5, en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• Haarlem de laatste jaren geen geld heeft binnengehaald uit het landelijke infrastructuurfonds voor investeringen in de bereikbaarheid van de stad;
• Hierdoor de realisatie van onder meer de Mariatunnel onder het Spaarne en de Prins Bernhardlaantunnel onder het spoor voorlopig toekomstmuziek zijn omdat de stad onvoldoende middelen heeft om dergelijke grote projecten te realiseren;
• Andere grote steden succesvoller zijn in het binnenhalen van bijdragen van de provinciale en landelijke overheid zoals bijvoorbeeld Leiden heeft bewezen met het binnenhalen van honderden miljoenen euro voor realisatie van de Rijnlandroute waarbij handig gebruik gemaakt is van belanghebbenden zoals EVO, BOVAG-RAI, Kamer van Koophandel, bewonersactiegroepen, omliggende gemeenten, ondernemersverenigingen, etc.
• Lobby het meest effectief is als hier een langjarige strategie achter zit met een duidelijke agenda, ondersteunend onderzoek, actief netwerken en samenwerking met zoveel mogelijk partners;

Verzoekt het college:

In overleg met omliggende gemeenten een lobby agenda op te stellen met inhoud en strategie van de lobby voor de komende jaren richting zowel provincie, Rijk als waar mogelijk Europa en de raad hierover binnen een jaar te informeren,

en gaat over tot de orde van de dag.

Motie Meer AED’s kan levens redden (ChristenUnie, OPHaarlem)

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 3, 5, en 6 november 2014,

in beraadslaging over de Programmabegroting 2015,

Overwegende dat:

• In Nederland jaarlijks 15000 a 16000 mensen een hartstilstand krijgen
• Wanneer binnen 6 minuten een AED beschikbaar is de overlevingskans met 25% kan worden verhoogd indien het bekend is waar de dichtstbijzijnde AED hangt, voldoende mensen weten hoe te handelen en er voldoende vrijwillige hulpverleners oproepbaar zijn om snel ter plekke te kunnen zijn om te reanimeren;
• In Haarlem al veel AED’s aanwezig zijn maar dit netwerk nog niet de hele stad dekt, mede omdat sommige AED’s niet goed toegankelijk zijn wanneer de gebouwen waar ze staan gesloten zijn;
• Veel gemeenten in Nederland zich al hebben aangesloten bij het initiatief van de Hartstichting om de gemeente uit te roepen tot 6-minutenzone, maar Haarlem dit nog niet heeft gedaan;
• Om Haarlem tot een 6-minutenzone te maken meer AED-locaties nodig zijn en een campagne nodig is voor het werven van vrijwilligers;
• De total cost of ownership van een AED voor een periode van 10 jaar circa 2000 euro is[1];
• Het drukken en verspreiden van de gebiedsboekjes € 13.875 kost en dit bedrag ook in 2015 in de begroting staat (blz. 100 programmabegroting 2015, antwoord op technische vraag 73 over de begroting)
• Digitale verspreiding van de gebiedsboekjes voldoende is;

Verzoekt het college:

• Samen met de Hartstichting, het Rode Kruis, scholen, sportverenigingen, kerken en andere maatschappelijke organisaties te onderzoeken wat er nog nodig is om Haarlem tot één 6-minutenzone te maken en hiertoe voor de zomer van 2015 een voorstel te presenteren aan de raad;
• Hiervoor het budget dat gereserveerd is voor de gebiedsboekjes van € 13.875 in te zetten;

en gaat over tot de orde van de dag.