Studenten met een beperking maken vaak extra kosten. Omdat velen van hen niet kunnen werken naast hun studie loopt hun studieschuld extra op. Gemeenten ondersteunen deze studenten daarom op grond van de Participatiewet met een toeslag. De hoogte van deze extra financiële ondersteuning loopt echter sterk uiteen tussen verschillende gemeenten. Ook zijn studenten vaak niet op de hoogte van de mogelijkheid om een aanvullende studietoeslag aan te vragen.

Tot en met 2014 gold een landelijke, uniforme toeslag van maximaal 340 euro per maand.  De overheveling van de studietoeslag naar gemeenten is niet gepaard gegaan met een bezuiniging op het budget. Maar het geld dat gemeenten krijgen, is niet ‘geoormerkt’: ze kunnen het naar eigen believen besteden.

In Haarlem bedraagt de studietoeslag 357 euro per jaar voor een alleenstaande en 458 euro per jaar voor een alleenstaande ouder. In de toelichting op de verordening individuele studietoeslag Participatiewet gemeente Haarlem is geen onderbouwing te vinden van deze bedragen. Wel gaf wethouder Langenacker tijdens de behandeling in de commissie samenleving van 23 oktober 2014 aan dat het in het eerste jaar in Haarlem zou gaan om een bedrag van 9000 euro en dat dit door toename van het aantal studenten zou gaan groeien naar 27.000 euro. Ook heeft zij toen toegezegd dat er na een jaar een evaluatie zal plaatsvinden.

Op 30 oktober 2014 is vervolgens door de gemeenteraad de verordening individuele studietoeslag Participatiewet gemeente Haarlem aangenomen. Door mevrouw Ramsodit van de PvdA is toen het belang van een evaluatie nogmaals benadrukt. Zij stelde toen: “Wij vinden het heel belangrijk dat er een evaluatie komt na een jaar. Als het gaat om de inhoud van die studietoeslag, dan is die juist bedoeld voor mensen die nu geen aanspraak kunnen maken op de landelijke regelingen. Het bedrag dat er nu aan wordt besteed, is heel miniem. Tegelijkertijd hebben we voor diezelfde groep mensen met een arbeidshandicap straks een andere invulling van beschut werk. Daarom zeggen we dat het heel goed is hiernaar te kijken, want het zou een kans kunnen zijn in de toekomst om meer te kunnen doen met die studietoeslag. We zijn heel blij met die evaluatie.”

Uit de genoemde bedragen leidt de ChristenUnie-fractie af dat de wethouder in 2014 uitging van circa 25 oplopend tot circa 75 studenten die gebruik zouden maken van de toeslag. De ChristenUnie-fractie is benieuwd hoeveel studenten inmiddels gebruik maken van de regeling.

Voor zover bekend bij de ChristenUnie-fractie heeft er voor deze verordening tot op heden ondanks de toezegging van de wethouder geen evaluatie plaats gevonden. Wel heeft er een reparatie van de verschillende verordeningen voor het sociale domein plaatsgevonden. Deze reparatie had echter geen betrekking op de hoogte van de toeslag, de werking, de bekendheid en/of het gebruik van dit instrument.

Inmiddels is deze zomer RTL Nieuws gekomen met een overzicht van bedragen die gemeenten uitkeren als studietoeslag. Hier blijkt Haarlem het laagst te scoren van de 45 onderzochte gemeenten. Waar een gemeente als Wageningen 380 euro per maand geeft aan studenten met een lichamelijke beperking en Amsterdam 349 euro per maand is dit in Haarlem slechts 29,75 euro per maand. Anders gezegd: wat een student in Amsterdam per maand krijgt, krijgt een student in Haarlem per jaar! Kortom voor studenten met een beperking is het totaal niet aantrekkelijk om in Haarlem wonen en dus is Haarlem voor hen ook geen aantrekkelijke studentenstad.

Onze fractie vindt het verschil tussen Haarlem en de andere gemeenten erg hoog en we vinden het ook opmerkelijk dat de Raad bij het vaststellen van de verordening, voor zover wij kunnen nagaan, door het college niet actief is geïnformeerd over het feit dat de studietoeslag bijna 10x zo laag is als de landelijke regeling die tot en met 2014 gold.

Vragen:

1. Kent u de berichten “Grote verschillen financiële steun voor student met beperking” [1] en “Studenten geen weet van studietoeslag”[2]?
2. Hoe verklaart u de grote verschillen in de hoogte van deze toeslag tussen verschillende gemeenten? Kunt u uitleggen waarop u de hoogte van de studietoeslag in Haarlem hebt gebaseerd?
3. Is de huidige toeslag, circa 10x zo laag als de oude landelijke regeling, voldoende om studenten uit Haarlem met een (functie)beperking eerlijke toegang tot hoger onderwijs te geven, zonder financiële drempels?
4. Deelt u de mening dat de hoogte van dit bedrag moet worden aangepast en bent u bereid dit met terugwerkende kracht te doen voor in ieder geval het jaar 2016?
5. Deelt u de mening dat het beter was geweest als u de Raad in 2014 actief had geïnformeerd dat de door u voorgestelde studietoeslag bijna een factor tien lager was dan de toenmalige landelijke regeling?
6. Hoeveel studenten met een beperking zijn er in Haarlem, hoeveel daarvan hebben recht op gemeentelijke financiële ondersteuning en hoeveel maken er gebruik van?
7. Hoe vindt voorlichting over de individuele studietoeslag plaats? Wat kan hieraan verbeterd worden? Op welke wijze vindt hierover contact met onderwijsinstellingen plaats?