Het referendum kost de stad veel geld. Visser: “Niet alleen voor het organiseren van het referendum maar ook door het uitstel van de voorgestelde maatregelen om het parkeren in Haarlem te moderniseren. Parkeerboetes gaan hierdoor naar het Rijk in plaats van naar de gemeentekas. Nu het referendum er wel komt hoop ik dat iedereen zich er goed in verdiept. Wat betreft de ChristenUnie verdient dit pakket steun ook al zal er voor iedereen tussen de 19 maatregelen vast 1 of 2 maatregelen zitten waar men het niet mee eens is. Per saldo is het een goed voorstel.”

Tekenend tijdens het raadsdebat was dat de VVD-woordvoerder zelf ook niet helemaal wist waar het referendum nu over zou gaan. ChristenUnie raadslid Frank Visser vroeg naar de inhoud van maatregel 15 en kreeg als antwoord van de VVD-woordvoerder dat zij bij haar collega nog zou nagaan wat die maatregel is en wat de VVD daarvan vindt. Visser: “Maatregel 15 gaat over de tariefsverlaging van de eerste vergunning. Dat moet de VVD toch enorm aanspreken. De VVD wil dus belastingverlaging uitstellen tot maart 2018. Een andere maatregel gaat over het sterkere handhaven op fout parkeren, dit is ook een VVD-thema, en ook die wilt u meer dan een jaar uitstellen. In het referendum wordt mensen gevraagd tegen dit pakket te stemmen, tegen de verlaging van tarieven en tegen handhaven, wat is hier VVD aan?”

Naast de aanpak van parkeeroverlast is de belangrijkste aanleiding om de parkeerregels te veranderen de inning van parkeerboetes. Door gewijzigde landelijke wetgeving gaat de opbrengst van parkeerboetes sinds kort naar het Rijk, terwijl Haarlem de kosten heeft van de handhaving. Door een ander systeem van inning van de parkeergelden kan Haarlem wel de parkeerboetes krijgen. Dit gaat om tonnen per jaar. Visser: “Ik heb liever dat Haarlem dit geldt krijgt dan dat de parkeertarieven omhoog gaan.” Hiervoor is het echter nodig om parkeermeters te plaatsen. De tegenstanders presenteren het voorstel als het invoeren van betaald parkeren in wijken waar nu alleen door bewoners mag worden geparkeerd en bezoekers alleen terecht kunnen met een bezoekersschijf. Raadslid Frank Visser: “Dat is echter niet het geval. Je kunt als bezoeker straks slechts kort parkeren en het bedrag is zo hoog dat je beter een plek in een parkeergarage kunt zoeken. Tegelijk kunnen bewoners straks ook parkeren op plekken die tot nu toe alleen beschikbaar waren voor bezoekers en kan de gemeente door nieuwe digitale technieken beter handhaven waardoor de parkeeroverlast kan worden beperkt.”

Tijdens het debat wees de ChristenUnie er op dat er mede door de inspraak van burgers al veel aan de voorstellen is aangepast. Over de 19 maatregelen die uiteindelijk zijn voorgesteld zijn ook nog eens moties in de raad aangenomen. Zo is er een motie aangenomen over de bezoekersschijf. De raad heeft gezegd dat die schijf niet weg mag voordat we alle alternatieven hebben bekeken. Toch is het digitaliseren van de bezoekersschijf één van de maatregelen waarover de inwoners van de stad dus straks een uitspraak moet doen. Visser: “We gaan dus een half besluit aan de stad voorleggen. We vragen een mening over een maatregel die wellicht helemaal niet wordt ingevoerd of op een andere manier. Hoe wil je daar een referendum over houden? Ook de ChristenUnie had graag nog een paar aanpassingen gezien, maar er is toegezegd dat een aantal punten na een jaar geevalueerd gaan worden. De gemeenteraad zit er bovenop.”

Lees hier de bijdrage van Frank Visser in de gemeenteraad over de organisatie van het referendum:

Voorzitter, ook namens de ChristenUnie spreek ik complimenten uit aan het adres van de indieners voor de vele handtekeningen die zijn verzameld. Wij betreuren wel de manier waarop dit is gebeurd en de informatie die is verstrekt. De eerste mensen die zich misleid voelen, hebben zich al gemeld.

De ChristenUnie was en is tegen het raadgevend referendum over dit onderwerp, omdat het referendum volgens de referendumverordening niet over tarieven zou mogen gaan en omdat het over een heel pakket gaat. Juist voor dit soort complexe vraagstukken is de representatieve democratie uitgevonden.

De coalitie stelt voor om “negentien maatregelen” expliciet in de vraagstelling op te nemen. Wij zullen dit amendement steunen, want dat lijkt ons beter dan de vraagstelling die er lag. Minstens één van die maatregelen is echter al via een motie uitgesteld en dat zie je niet terug in de referendumvraag. De referendumvraag gaat over het besluit, inclusief de aangenomen amendementen, maar niet over de moties. Dat maakt de vraag lastig te duiden.

In mijn interruptie van de VVD eerder gaf ik al aan dat er nu allerlei dingen on hold staan, die brede steun hebben. Wij vinden dat zonde.

Wij worstelen met de referendumdatum. 19 juli is wel erg snel, hoewel het uitstel van het referendum ook geld kost doordat geld opleverende maatregelen dan pas later kunnen worden doorgevoerd. Alles overwegende steunen wij het voorstel om het referendum snel te laten plaatsvinden.

Er is wat discussie geweest over wie de initiatiefnemer van het referendum is. De VVD heeft openlijk handtekeningen verzameld en is aanjager geweest, maar de indiener is iemand anders. Ik worstel op dit punt nog wel met iets anders: de subsidieverordening. Wordt dit geld wel nuttig besteed? Ik vraag me dit ook af in het licht van het Oekraïne-referendum. Wij vinden dat een democratie wat mag kosten, maar dat wel moet worden vastgelegd onder bepaalde voorwaarden. Ik zie dat politieke partijen niet voor subsidie in aanmerking komen. Ik vrees dat met de subsidie hetzelfde wordt gedaan als wat de VVD nu heeft gedaan met de indiening. Zo’n subsidie zal dan toch via andere mensen worden aangevraagd. Het zal me niets verbazen als de voorstanders van het maatregelenpakket dit ook zullen doen.

Als ik kijk naar de tekst die is gebruikt voor de aanvraag van dit referendum, worstel ik precies daarmee. Wethouder Sikkema werd heel rechtstreeks aangevallen terwijl het om een collegevoorstel gaat dat uiteindelijk in een raadsbesluit is geland. Ik begin me af te vragen of wij niet in de subsidieverordening nadere regels moeten opnemen over de wijze waarop de subsidie wordt verstrekt. De vrijheid van meningsuiting is belangrijk en het hoort bij het politieke spel dat zaken verkleind of uitvergroot worden, de SP noemde dit al, maar ik vind wel dat er grenzen zijn. Als wij zeggen dat politieke partijen geen subsidie mogen aanvragen, vind ik dat in communicatie-uitingen waarin subsidie wordt aangevraagd, ook niet naar politieke partijen mag worden verwezen en al helemaal niet naar een wethouder, terwijl het om een raadsbesluit gaat. Dit is moeilijk in regels te vatten, maar ik wil het hier toch in de groep gooien. Ik vind het niet kunnen hoe hier met de wethouder is omgegaan. Ik hoor graag de gedachtewisseling hierover. Moeten we nadere regels stellen, met behoud van de vrijheid van meningsuiting?