Bij nieuwbouwprojecten is het verplicht om ervoor te zorgen dat er voldoende parkeerruimte is voor bewoners en gebruikers van gebouwen. De gemeente hanteert daarvoor parkeernormen: afhankelijk van woningklasse en de plaats waar gebouwd wordt moet een aantal parkeerplaatsen worden gerealiseerd: bijvoorbeeld 1,4 of 1,7 parkeerplaats per woning.

ChristenUnie Haarlem pleit er al heel lang voor om parkeren zoveel mogelijk ondergronds, onder gebouwen of onder pleinen of tuinen op te lossen. Ondergronds parkeren betekent dat de kostbare ruimte in de stad voor andere zaken gebruikt kan worden. Vrijwel de gehele gemeenteraad wil dat en dus moet de wethouder dit afdwingen.

Het aanleggen van ondergrondse parkeerplekken is echter duur: zo’n € 45.000 per parkeerplaats. Een parkeerplaats in een half verdiepte parkeergarage kost gemiddeld zo’n € 25.000, terwijl een parkeerplaats op eigen terrein ‘op het maaiveld’ maar zo’n € 10.000 kost. In de praktijk zien we daardoor dat projectontwikkelaars en woningcorporaties proberen onder de verplichting uit te komen.

Voor woningcorporaties is dat begrijpelijk: zij moeten betaalbare woningen bouwen en die voor de laagst mogelijke prijs verhuren (maximaal € 710 per maand). Voor dat geld kun je geen woning inclusief een dure parkeerplaats in een ondergrondse garage verhuren – en niet elke huurder heeft een auto. De parkeerplaatsen moeten ze daarom apart verhuren. En dan blijkt dat huurders met een kleine beurs geen dure parkeerplaats huren als ze ook gratis op straat kunnen parkeren, zelfs als ze elke dag veel moeite moeten doen om een plekje te vinden. Zo staan de wijken alsnog vol met auto’s en zitten de woningcorporaties met tientallen dure, onverhuurde en dus leegstaande parkeerplaatsen per project. Die uiteindelijk door alle huurders samen betaald moeten worden. Dat moet anders.

Voor projectontwikkelaars die bouwen voor de commerciële huur of koop is het een ander verhaal. Zij willen zo goedkoop mogelijk bouwen en zo duur mogelijk verkopen of verhuren. In de gebieden waar een parkeervergunning vereist is ( de ‘gereguleerde gebieden’) lukt het zo nog wel om parkeerplaatsen te verkopen of te verhuren. Maar waar parkeren op straat gratis is, zijn hun kopers en huurders ook niet bereid om veel extra te betalen voor een parkeerplaats die ze niet nodig hebben. Zij zetten de gemeente daarom in onderhandelingen onder druk om ontheffing te krijgen van de verplichtingen. De ChristenUnie constateert dat de wethouder in de afgelopen jaren van recessie heel vaak gezwicht is voor die druk. Steeds weer liggen plannen voor die niet voldoen aan de eisen. Ook dat moet anders.

Het college stelt een mix van maatregelen voor: ondergronds parkeren als eis in gereguleerd gebied en als vertrekpunt buiten het gereguleerd gebied. Dat klinkt goed maar de ChristenUnie is bang dat we dan niet ver komen. De grote bouwprojecten zitten namelijk vooral buiten het gereguleerd gebied en dan zullen andere wensen en vertrekpunten al snel concurrerend worden. We willen bijvoorbeeld ook goede architectuur, goede bouwkwaliteit en duurzaam gebouwde, energiezuinige woningen.

Voor de ChristenUnie is het uitgangspunt is dat in Haarlem zo efficiënt mogelijk met de ruimte omspringen en dat er dus in hogere dichtheden moet worden gebouwd, gezien de enorme vraag naar woningen. Dit mag echter niet ten koste gaan van groen en andere openbare ruimte. Dat kan door andere oplossingen te zoeken voor het parkeren. Voor de ChristenUnie Haarlem is ondergronds parkeren geen volledig onontkoombare eis, maar veel meer dan slechts een vertrekpunt. Voor ChristenUnie mag alleen in zeer uitzonderlijke gevallen worden afgeweken. De ChristenUnie pleit ervoor om in ieder geval inpandig parkeren te eisen, bij voorkeur ondergronds, maar als dat niet kan bovengronds, mits er een goede gevel oplossing is met niet allemaal blinde wanden. Parkeren kan bijvoorbeeld ook op het dak. Het gaat ons om het zuinig omgaan met de ruimte tussen gebouwen. Liever gebouwen dichter op elkaar, liever een verdieping er bovenop of eronder en zo hogere dichtheid dan een zee van auto’s op maaiveld. Een parkeerplaats in de vrije ruimte, een klein stukje onder het maaiveld, met wat groene camouflage is geen oplossing – want dat is nog steeds slecht ruimtegebruik.

ChristenUnie Haarlem ziet twee spanningsvelden.

Het college geeft aan dat afdwingen van goede parkeeroplossingen ten koste kan gaan van sociale woningbouw. Daar moet gewoon een oplossing voor komen. We moeten niet langer tot een keuze gedwongen worden: minder inpandig parkeren of minder sociale woningbouw. Dat kan met een parkeerfonds, zoals het college zelf noemt. Maar wat de ChristenUnie betreft kan het ook door als gemeente lagere grondprijzen te vragen voor sociale woningbouw – en hogere voor commerciële ontwikkelingen. Nog beter: stuur als gemeente aan op gecombineerde projecten, waarin corporaties een deel sociale woningen realiseren en projectontwikkelaars woningen of andere ontwikkelingen voor de vrije markt. Dan kun je de kosten voor de parkeervoorzieningen zwaarder laten drukken op de commerciële ontwikkeling. De wethouder gaf aan dat corporaties en projectontwikkelaars niet zullen willen samenwerken in bijvoorbeeld Verenigingen van Eigenaren. De ChristenUnie vindt dat de wethouder dan zelf de regie moet nemen. Corporaties nemen ook deel in VvE’s als ze individuele woningen in flatgebouwen verkopen, terwijl een aantal andere woningen in hetzelfde complex wel in de verhuur blijven. Waar geen wil is kan toch een weg zijn...

Het tweede spanningsveld ligt tussen genoeg parkeerplekken op straat en toch toekomstgericht inpandig parkeerplaatsen realiseren, in gebieden waar parkeren op straat gratis is. Dat moet worden opgelost. De vraag is of het pakket moderniseren parkeren hiervoor voldoende oplossing biedt. We zoeken eigenlijk een mogelijkheid om mensen met een inpandige parkeervoorziening te dwingen deze ook te gebruiken. Maar we willen niet in de hele stad parkeervergunningen invoeren. Misschien moeten we andersom denken: gebouweigenaren verplichten om garages open te stellen voor buurtbewoners als ze niet door bewoners van het gebouw zelf worden gebruikt.

Dan parkeernormen. Het college stelt een mix voor met aanbodsturing (hoeveel auto’s kunnen we kwijt in de beschikbare ruimte) in gereguleerd gebied en vraagsturing (hoeveel parkeerplekken zijn er nodig in deze specifieke situatie) daarbuiten. De ChristenUnie vraagt het college de mixer nog wat harder te zetten. Een te ruime parkeernorm kan woningbouw remmen. Daarom willen we in gereguleerd gebied de parkeernormen verlagen op basis van het aanbod. Maar het hangt wel af van de omvang van een ontwikkeling. Als je maar een enkele woning bouwt in de binnenstad, is een parkeervoorziening realiseren niet reëel, maar bouw je meerdere woningen op een kavel buiten de binnenstad dan is een parkeervoorziening vaak wel mogelijk en zou een te soepele parkeernorm op termijn verhoging van de parkeeroverlast opleveren.

Buiten het gereguleerd gebied uitgaan van het gemiddelde autobezit klinkt reëel, maar de ChristenUnie pleit daarbij wel voor strengere parkeernormen rond HOV-knooppunten, om daar verdichting te stimuleren. Ook is het daar goed om niet alleen te kijken naar de prijsklasse, maar ook naar de omvang van de woningen - en of het om een sociale huurwoning gaat. De wethouder zegde toe dat hij hiermee aan de slag gaat.