Foto: uitdeling voedselpakketten door Het Open Huis Schalkwijk aan statushouders

Haarlem, 24 december 2015

Raadsvragen ex artikel 38

Betreft: voedselhulp statushouders

Geacht College,

Hierbij stuur ik u een serie schriftelijke vragen over voedselhulp aan statushouders in Haarlem. Het blijkt dat statushouders lang moeten wachten op toeslagen waardoor ze in financiële problemen komen en afhankelijk worden van voedselhulp. In november ging het nog om statushouders op 16 adressen, inmiddels gaat het al om 21 adressen.

Er is landelijk een proef gestart met een snellere procedure voor de aanvraag van toeslagen. Gemeenten sturen dan huurcontracten naar het Centraal Orgaan Asielzoekers die het verder afhandelt met de Belastingdienst zodat er minder controles nodig zijn dan als statushouders zelf een aanvraag doen bij de Belastingdienst voor Huurtoeslag[1]. De vraag is echter of deze nieuwe procedure snel genoeg is nu het beroep op voedselhulp voor statushouders nog steeds groeit. Deze hulp wordt momenteel in Haarlem verstrekt door Het Open Huis, gefinancierd door de Haarlemse kerken, omdat de Voedselbank Haarlem de regel heeft geen voedselhulp te verstrekken aan statushouders die korter dan 6 maanden in Haarlem verblijven. Als het aantal aanvragen toeneemt wordt dit echter lastig om langere tijd vol te houden.

Ik heb dit probleem in november aan de orde gesteld in de commissie bestuur[2] en hier deze week technische vragen over gesteld (zie bijlage). Ik wil u bedanken dat u deze signalen inmiddels hebt opgepakt en intern naar mogelijke oplossingen zoekt.

Omdat er op korte termijn meer statushouders in Haarlem zullen komen en ook in andere steden het probleem met de toeslagen inmiddels is gesignaleerd vraag ik u dit ook op landelijk niveau onder de aandacht te brengen.

Bij voorbaat dank voor de beantwoording.

Met vriendelijke groet,

Frank Visser
Fractievoorzitter ChristenUnie Haarlem

Bijlage: Antwoord burgemeester Schneiders technische vragen d.d. 23 december 2015

“Ik heb contact gehad met zowel Het Open Huis als Vluchtelingenwerk. De heer De Vries van het Diaconaal Team van Het Open Huis gaf aan dat er geen acute problematische situatie is op dit moment. Vluchtelingenwerk verwijst statushouders die nog wachten op een toewijzing van huurtoeslag door de Belastingdienst naar Het Open Huis voor een voedselpakket. De Voedselbank heeft namelijk de regel dat zij geen pakketten verstrekken aan statushouders die korter dan zes maanden in Haarlem verblijven. Vluchtelingenwerk houdt een lijst bij van de verwezen mensen.

Op dit moment staan er 21 adressen op de lijst. Het gaat hier dan om alleenstaanden en gezinnen. Het gaat om mensen die na augustus een aanvraag huurtoeslag gedaan hebben waar nog niet op besloten is. Vluchtelingenwerk houdt maandelijks bij hoe het staat met de voortgang van de aanvragen huurtoeslag en geeft het aan Het Open Huis door als er een toekenning heeft plaatsgevonden en verstrekking van voedselhulp niet meer noodzakelijk is.

Het is niet duidelijk of Het Open Huis dan ook direct stopt met de verstrekking of dat deze mensen gedurende een langere periode op de lijst blijven staan. Dit zou voor een onnodige extra druk op hun organisatie zorgen. Er zijn geluiden dat de pilot van het COA en de Belastingdienst i.v.m. het sneller aanvragen en toekennen van toeslagen nog niet het gewenste effect heeft.

Ik zal de situatie met de pilot van COA en Belastingdienst in de uitvoeringsorganisatie bespreken en laten onderzoeken of er wellicht mogelijkheden zijn om hier bij Sociale Zaken een (tijdelijke) oplossing voor te vinden is, zodat de hulporganisaties ontlast worden. Omdat dit nogal wat betekent (zowel formatief als financieel) is het niet mogelijk hier al op korte termijn een antwoord op te hebben.  In januari onderzoeken we dit en werken we het verder uit.”

Vragen:

1. Kent u het bericht “Voedselbank Den Bosch vreest problemen bij grote aantallen statushouders”[3]?
2. Bent u bereid in overleg te gaan met Voedselbank Haarlem om in het vervolg ook statushouders die aan de voorwaarden voldoen in aanmerking te laten komen voor hulp van de voedselbank zoals ook in andere gemeenten gebeurd?
3. Kunt u aangeven hoe lang de versnelde aanvraagprocedure voor toeslagen nu duurt vanaf de aanvraag tot de eerste betaling? Is dit naar uw mening snel genoeg om financiële problemen te voorkomen?
4. Wat zijn de resultaten van het overleg over mogelijke lokale maatregelen om de hulporganisaties te ontlasten?
5. Bent u bereid op korte termijn met de Belastingdienst en/of het ministerie van Sociale Zaken te overleggen over verdere versnelling zodat wordt voorkomen dat straks grote groepen statushouders enige tijd afhankelijk zijn van voedselhulp en de Voedselbank Haarlem en andere hulporganisaties in Haarlem de vraag niet meer aankunnen?