Lees hieronder de bijdrage van raadslid Frank Visser tijdens de algemene beschouwingen:

Voorzitter, de drie vrolijke fietsers op de kaft van de begroting onderstrepen de hoge ambitie met het fietsbeleid en dat juicht de ChristenUnie van harte toe. Maar voorzitter, de overheid moet ook het goede voorbeeld geven en op deze foto is toch duidelijk sprake van een verkeersovertreding. Wat vindt de burgemeester als opperhandhaver daarvan?

Meerdere fracties hadden het al over vertrouwen. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. In deze tijd van groeiend wantrouwen kijken burgers juist ook naar dit soort kleine dingen. Ik werd laatst ook door een kiezer aangesproken toen ik een kort stukje over de stoep fietste bij een wegopbreking. En terecht! Laten we met elkaar scherp zijn op dit soort dingen. Maar laten we ook kijken hoe we in deze politieke arena de scherpte opzoeken. Een scherp debat is goed, maar de toon en de intenties zijn net zo belangrijk. De inhoud en het zoeken van verbinding lijkt in het politieke debat steeds meer ondergeschikt te worden aan het belang van partij profilering. Hoe zorgen we met elkaar dat dat in deze Raad niet gebeurd?

De ChristenUnie maakt zich zorgen dat er in de samenleving maar ook in de lokale politiek steeds meer een cultuur ontstaat van wij tegenover zij. Hoe zorgen we er met elkaar voor dat er niet nog meer zaadjes van wantrouwen in de samenleving worden gezaaid? Begrijp me goed, ik heb het nu niet over een specifieke casus in deze raad, maar als ik kijk hoe wij bijvoorbeeld met insprekers omgaan dan vind ik dat deze te vaak worden ingezet voor eigen politiek gewin in plaats van dat we luisteren wat de insprekers te zeggen hebben.

Meer in het groot zie ik de laatste jaren een enorme toename van wantrouwen in de overheid De toeslagenaffaire, de omgang met Groningen, de corona crisis en de stikstofcrisis heeft dit enorm versterkt. Het is ook niet gek want veel mensen en bedrijven zitten ook nog eens in financieel zwaar weer of maken zich zorgen over de toekomst. Want we hebben natuurlijk ook nog de crisis op de woningmarkt, de inflatie, de oorlog in Oekraïne, de vluchtelingencrisis enzovoort. En waar de een op de barricaden gaat voor meer loon en de ander voor het redden van het klimaat trekt weer een ander zich in boosheid terug in zijn eigen cocon. Het is dan denk ik wachten tot de boosheid er op een gegeven moment toch wel uitkomt. Op ons rust daarom de taak om alles te doen om het wantrouwen en de boosheid te bestrijden en mensen weer reden te geven tot vertrouwen.

Voorzitter we hebben veel woningbouwplannen, dat is mooi, maar ik betwijfel of het genoeg is. In de begroting staat namelijk niet alleen dat de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning ruim 8 jaar is maar ook dat de streefwaarde voor de wachttijd in 2027 nog niet gewijzigd is. Kan die ambitie niet scherper? Zoveel jongeren zitten te springen om een woning. Ik hoop dat puur de streefwaarde voor 2027 verkeerd is, als dat niet zo is en het college echt verwacht dat de wachttijd zo lang zal blijven, dan zullen we echt nog veel meer moeten gaan bouwen! Graag een uitleg van de wethouder.

Voorzitter, de ChristenUnie is blij met de extra investeringen in het wegenonderhoud want de slechte staat van sommige wegen is een grote bron van irritatie bij veel inwoners. Deze inhaalslag gaat wel ten koste van de reserves. Wij maken ons daarom zorgen hoe de stad over tien jaar onderhouden moet worden. Kan het college dit in kaart brengen? Regeren is immers vooruitzien.

Het extra geld op de cultuurbegroting is wel erg veel als je kijkt hoeveel nog nodig is voor het bouwen van woningen, scholen en sportzalen, het huisvesten van daklozen en alle uitdagingen in het sociaal domein. Elke euro kan je maar één keer uitgeven!  De ChristenUnie snapt de noodzaak van investeringen in het Frans Halsmuseum maar alle extra’s zoals uitbreiding van de Toneelschuur en investeringen in broedplaatsen zullen wij kritisch bekijken.

De grootste zorg van veel Haarlemmers is op dit moment namelijk niet of deze broedplaatsen er komen maar of de energierekening kan worden betaald. De ChristenUnie is blij met alle initiatieven die op dit vlak worden genomen door het college. Bijvoorbeeld dat in Haarlem ook de groep tussen de 120 en 130% van de bijstandsnorm de energietoeslag krijgt. Maar als je net wat te veel spaargeld hebt kom je niet in aanmerking, of als je 1 euro te veel verdient. De ChristenUnie steunt daarom de motie van Jouw Haarlem over de groep tussen 120 en 130% met net te veel spaargeld en wil voor de groep daar net boven een zachtere overgang. Geef bijvoorbeeld mensen tussen de 130 en 150% nog de helft van de energietoeslag.

Wij vinden dat er meer aandacht nodig is voor de groep er vlak boven, de middeninkomens. Voor deze groep gebeurt er namelijk weinig.  De VVD had in dit verband een interessante vraag over de armoedeval. Volgens het college neemt deze door alle regelingen af. Dat geldt inderdaad als je tussen de 120 en 130% zit. Maar als je daar net boven zit… dan neemt de armoedeval dit jaar juist enorm toe. Je loopt dan immers in 1 klap 2600 euro energietoeslag mis, ruim 100 euro per maand.

Door de hogere energielasten zitten er echter ook in deze groep mensen die maar één kapotte koelkast verwijderd zijn van serieuze geldproblemen. Mooi dat we 250 huizen van mensen met een HaarlemPas gaan isoleren maar een kleine gemeente als Zutphen doet dit met bijna 400 huizen en daar komen ook de inkomens tot 150% hiervoor in aanmerking. In Haarlem zijn er 2200 huishoudens in de groep tussen de 130 en 150%. Hierbij zitten een paar honderd woningeigenaren. De ChristenUnie wil deze kwetsbare groep tegemoet komen. Daarom dien ik een amendement met het verzoek de subsidie voor woningisolatie op korte termijn beschikbaar te stellen voor alle huiseigenaren met een inkomen tot 150% en hiervoor 500.000 euro beschikbaar te stellen te dekken uit het positieve saldo van baten en lasten.

Ook voor de studenten is snel duidelijkheid nodig. We moeten niet langer wachten op het Rijk. Studentensteden als Nijmegen, Zwolle, Delft, Utrecht, Tilburg, Enschede en Leeuwarden hebben besloten de energietoeslag te gaan uitkeren. De ChristenUnie heeft een motie met het verzoek aan het college indien het Rijk voor 15 november niet met een regeling komt zelf nog dit jaar over te gaan tot het uitkeren van de energietoeslag aan alle studenten die wonen in Haarlem en die een eigen energiecontract hebben en net als de gemeente Enschede de extra kosten te declareren bij het Rijk. En ik zeg daarbij: er is ook een compensatie nodig voor studentenhuizen met een gezamenlijk energiecontract, maar dat is wat ingewikkelder.

Voorzitter, onlangs werden met dank aan een 112-melding en kordaat optreden van de politie in Haarlem Noord twee verdachten aangehouden op verdenking van mensenhandel en illegale prostitutie. De ChristenUnie vreest dat dit het topje van de ijsberg is. Ook in Nederland is in elke gemeente sprake van mensenhandel en illegale prostitutie. Hoe staat het met de aanpak hiervan? Er komen nu regionale handhavers. Mooi. De ChristenUnie ziet graag in de planning & control cyclus meer informatie over de inzet op dit vlak en de resultaten. Hoe vaak zetten we bijvoorbeeld een mystery guest in?

Voorzitter, hoe gaat het met het oudste beroep ter wereld in Haarlem? Nee ik heb het dan niet over prostitutie want dat heb ik net al besproken. Wat betreft de ChristenUnie kun je dit ook geen beroep noemen maar is het regelrechte uitbuiting. Maar wat is dan het oudste beroep? Iemand een idee? Voorzitter, dat is de tuinman en tuinvrouw! Dat was immers de taak van Adam en Eva in het paradijs. Wij hebben toen als mens een opdracht gekregen. De ChristenUnie staat daarom voor goede zorg voor de schepping, en dat gaat niet alleen om natuurgebieden maar ook om het groen in en rond de stad. Er ligt een mooi groenbeleidsplan om Haarlem groener te maken. Maar ik lees hier weinig in over het onderhoud van het bestaande groen.

Het college zet nu een stap vooruit bij het bestrijden van de Japanse Duizendknoop. In juli pleitte de ChristenUnie nog voor verdubbeling van het budget. Een amendement om dit te regelen werd toen nog verworpen terwijl overduidelijk was dat meer geld nodig was. Nu neemt het college het amendement alsnog over, waarvoor dank! Maar nog steeds is de vraag: is het genoeg? Er kunnen met de kwart miljoen euro per jaar nog steeds maar 10 van de 31 locaties worden aangepakt. Dat betekent dat het probleem op de andere locaties alleen maar groter wordt. We hopen natuurlijk te leren van de aanpak op de eerste locaties zodat de bestrijding goedkoper wordt. Maar daarnaast moeten we creatief kijken wat nog meer mogelijk is. We zetten nu bijvoorbeeld alleen professionele bedrijven in. Maar waarom zouden niet onder begeleiding vrijwilligers mee kunnen helpen? Bij het onderhoud van knotwilgen gebeurt het ook! Volgens de ChristenUnie kan dit ook prima bij de aanpak van de duizendknoop. Daarom dienen wij een motie in waarin wij het college verzoeken een proef te doen met het onder professionele begeleiding inzetten van vrijwilligers bij de bestrijding van de Japanse Duizendknoop.

Ook hebben wij de motie hardlopen voor iedereen waarin wij het college verzoeken deze collegeperiode tenminste één Finse piste in Haarlem te realiseren en hiervoor in 2023 één of meerdere geschikte locaties te selecteren en de aanleg te dekken uit de extra middelen uit het coalitieakkoord voor sport. Door zo’n looprondje met zachte ondergrond te maken stimuleren we meer Haarlemmers om te sporten en te genieten van het groen in de stad. Het voorkomt ook veel blessures. In Vlaanderen is het een enorm succes. Ik hoop op brede steun van de Raad.

Voorzitter, dan het sociaal domein. In 2023 gaat VanHier aan de slag met de sociale basis. De zorg wordt hiermee efficiënter, integraler, meer wijkgericht en laagdrempeliger. De ChristenUnie is benieuwd naar de uitwerking op het gebied van ontmoeting. Er zijn mooie initiatieven zoals het Open Huis en de kringloopwinkel van Woord en Daad. VanHier gaat op ontmoetingen faciliteren maar hoe zorgen we dat er in Haarlem ook daadwerkelijk meer plekken komen waar mensen elkaar echt kunnen ontmoeten en we dit tegelijk ook betaalbaar houden? Dus niet van alles georganiseerd door professionals maar door bewoners zelf. Huiskamers zijn immers niet alleen gewenst in Haarlem Oost. Graag een reactie van de wethouder.

Aanstaande donderdag is het de dag van de mantelzorger. De ChristenUnie blijft het belang van waardering voor de vele Haarlemse mantelzorgers onderstrepen. Het eenmalige mantelzorgcompliment is dit jaar enorm gewaardeerd. Veel mantelzorgers hebben gereageerd. We dienen daarom samen met het CDA een motie in om ook in 2023 door te gaan met het mantelzorgcompliment.

Voor mantelzorgers heeft de ChristenUnie daarnaast een grote droom: de realisatie van een respijthuis in Haarlem. Nu worden bedden gehuurd in verzorgingshuizen, alleen soms is dat gewoon niet passend. Het is voor verzorgingshuizen ook ingewikkelde zorg omdat het afwijkt van reguliere zorg. De ChristenUnie dient een motie met het verzoek de haalbaarheid van de realisatie van een respijtvoorziening in Haarlem te onderzoeken op basis van de vraag naar respijtzorg en daarbij te kijken of er gemeentelijk vastgoed is dat hiervoor geschikt zou zijn. Dit naar het voorbeeld zoals al is gerealiseerd in Alkmaar, ja zij doen meer goed dan de toiletten zeg ik tegen Trots Haarlem. Het CDA tekent deze motie mee.

Het aantal cliënten dat bekend is met onafhankelijke clientondersteuning is afgelopen jaren gehalveerd naar een schamele 22%. En ook was de registratie van het gebruik van clientondersteuning niet goed. Mooi dat we nu beter gaan registreren hoeveel er jaarlijks gebruik van wordt gemaakt maar de eerste stap is natuurlijk dat cliënten weten dat deze ondersteuning bestaat. Wat gaat het college op dit vlak in 2023 doen? Het doel van 45% bekendheid (blz. 80 begroting) vind de ChristenUnie eigenlijk nog steeds aan de lage kant.

Voorzitter, deze week is het de week van de pleegzorg. En terecht want dit waardevolle werk verdient veel meer aandacht. In de Haarlemse Nota Samen voor de Jeugd uit 2019 staan een paar goede uitgangspunten: alle kinderen en jongeren groeien thuis op en als dat niet goed is voor hun veiligheid en ontwikkeling dan groeien ze op in een vervangend thuis, waar ze zich veilig en gekoesterd worden. Ook wordt in deze nota benoemd dat de gemeente pleegouders extra wil ondersteunen.

Maar wat is het resultaat? Gaat het nu beter dan drie jaar geleden? Binnenkort hebben we een indicatorenconferentie en misschien moeten we dan ook naar dit thema kijken. We kijken nu naar het aantal cliënten dat de zorg als nuttig ervaart. Prima maar zouden we niet moeten kijken hoe het echt met die jongeren gaat? De tweede indicator die we meten is dat we het aantal jongeren meten dat in de pleegzorg of in gezinsvervangende verblijfsvormen zit. Het aantal jongeren in pleegzorg of gezinsvervangende verblijfsvormen is in Haarlem sterk gegroeid. In 2018 ging het om 195 jongeren vorig jaar waren dit er al 275. Dat is dus bijna 50% groei. Dat is fors. Maar komt dit omdat we meer jongeren bereiken of is dit een teken dat het minder goed gaat met jongeren en we op preventief vlak minder succesvol zijn?

Sowieso is het cijfer zorgwekkend. Maar tegelijk zegt het te weinig. In het leven van een jongere dat op zijn kop staat kan 1 of 2 maanden aanvoelen als een jaar en kunnen problemen snel groter worden. Hoe sneller de hulp hoe beter. Maar lukt ons dat? Landelijk gezien neemt het tekort aan pleegouders toe en worden wachtlijsten langer. Ik vrees dat het in Haarlem niet veel anders is. In onze begroting meten we die wachtlijsten echter niet. Op de site van Kenter Jeugdhulp staan verschillende advertenties waar pleegouders worden gezocht voor Haarlemse pubers. De ChristenUnie maakt zich zorgen hierover. Doen we als gemeente samen met onze partners genoeg om meer pleeggezinnen te werven? Is onze ondersteuning van pleegouders voldoende? Ik zou het college willen uitdagen komend jaar met dit thema aan de slag te gaan. We hebben het vaak over de kosten van de jeugdzorg, en zeker mooi dat het college extra geld beschikbaar stelt voor o.a. de uitvoering van de jeugdwet, maar het begint in de gezinnen en als een jongere eenmaal in een pleeggezin komt dan kunnen we nog zoveel problemen voorkomen als we zorgen dat die gezinnen goed worden ondersteund. It takes a village to raise a child!

2e termijn

Voorzitter over mijn motie over de energietoeslag voor studenten is mijn vraag simpel: hoe lang wil de wethouder nog wachten op duidelijkheid van Den Haag. Het geduld van collega wethouders in andere studentensteden is inmiddels al op. Nu is geduld een schone zaak maar is deze wethouder niet wat te geduldig?

Voorzitter, het is vandaag de Dag van de Mantelzorger. Wij roepen alle fracties op onze motie over het Haarlems Respijthuis te steunen. Wij hebben begrepen van Tandem dat hier echt grote behoefte aan is. Onze motie geeft richting aan het voorstel waarmee het college hopelijk snel komt.

Bij een paar moties zijn logo’s van andere partijen toegevoegd. Verder heb ik in reactie op het college de motie over de finse piste aangepast. Het nieuwe dictum luidt: Deze collegeperiode tenminste één Finse piste of een soortgelijk initiatief in Haarlem te realiseren en hiervoor in 2023 één of meerdere geschikte locaties te selecteren en de aanleg te dekken uit de extra middelen uit het coalitieakkoord;

Ik heb ook de motie over de bestrijding van de Duizendknoop aangepast. Dat vrijwilligers in loop van tijd afhaken kan gebeuren, maar de sleutel zit hem volgens ons in goede werving van nieuwe vrijwilligers. Het dictum is daarom nu: Een vervolg te geven aan de proef met het onder professionele begeleiding inzetten van vrijwilligers bij de bestrijding van de Japanse Duizendknoop indien een wervingscampagne voldoende vrijwilligers oplevert.

AMENDEMENT Haarlemse woningeigenaren met een kleine beurs niet in de kou!

De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 7 en 10 november 2022,

In beraadslaging over de Programmabegroting 2023-2027,

Gelezen:

• “We richten ons op een isolatie-offensief en op het voorkomen van energieverspilling. We stimuleren samen met het Rijk verhuurders en eigenaren hun woningen te isoleren en energieverspilling te voorkomen.” (coalitieakkoord blz. 7)

Constaterende dat

• De energietoeslag van 1300 euro per jaar in 2022 en 2023 alleen gaat naar mensen met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm;
• Haarlem daarnaast zo’n 250 huizen van eigenaren met een HaarlemPas (inkomen tot 130%) een subsidie van zo’n 2000 euro wil geven voor de isolatie van hun huis;
• Haarlemse huiseigenaren met een inkomen net boven de 130% en weinig vermogen een groot risico lopen op geldproblemen door de gestegen energieprijzen;
• Deze Haarlemmers geen energietoeslag van 2x1300 euro krijgen en niet in aanmerking komen voor de isolatiesubsidie;
• In Haarlem naar schatting 1453 huishoudens met een inkomen tot 150% eigenaar-bewoner is;
• 84% van de woningen in Haarlem van voor 1994 is en deze woningen vaak nog niet goed geïsoleerd zijn;
• De veel kleinere gemeente Zutphen 360 huizen van voor 1994 van eigenaar-bewoners met een inkomen tot 150% van de bijstandsnorm kosteloos isoleert door spouw-, gevel-, dak-, vloer en/of glasisolatie eventueel met vervanging van het kozijn en/of ventilatie[1]

Overwegende dat:

• Haarlem naar het voorbeeld van Zutphen meer huiseigenaren zou kunnen ondersteunen met het snel isoleren van de woning;
• Een subsidieregeling met als voorwaarde dat de isolatiemaatregelen binnen een jaar worden genomen een positieve prikkel kan zijn om snel maatregelen te nemen;
• Met een extra budget van 500.000 euro het aantal Haarlemse woningen dat in 2023 middels de subsidieregeling kan worden geïsoleerd kan worden verdubbeld;

BESLUIT

De subsidie voor woningisolatie op korte termijn beschikbaar te stellen voor alle huiseigenaren met een inkomen tot 150% (inclusief vermogenstoets voor eigenaren met inkomen boven de 120%), en hiervoor in eerste instantie maximaal 500.000 euro extra beschikbaar te stellen en dit te dekken uit het positieve saldo van baten en lasten;

en gaat over tot de orde van de dag.

Frank Visser, ChristenUnie